Op Cooper’s Hill riskeren deelnemers botbreuken voor een bol kaas: “Mijn tactiek? Gewoon rollen”
- Artikel
- 26 jun 2024
- 10 minuten leestijd
Elk jaar stormen tientallen mensen van een bijna verticale heuvel af. Vliegend, rollend, tuimelend. De eerste beneden wint de felbegeerde hoofdprijs: een wiel kaas. We spraken met twee winnaars: wat maakt deze levensgevaarlijke wedstrijd zo interessant?
Je schoenen zakken weg in het gras dat nog drassig voelt door de regenbui van vanmorgen. Niet fijn voor een picknick, maar vandaag is het even gunstig. Want die natte ondergrond kan nog voordelig uitpakken voor je. Vallen zal je toch wel, dus hoe zachter, hoe beter. Terwijl je je mentaal voorbereid op de helling van 45 graden, gluur je nog eens naar beneden. Moet ik hier vanaf rennen?
The Coopers Hill Cheese-Rolling and Wake, zoals deze wedstrijd officieel heet, wordt elk jaar gehouden op de laatste maandag van mei op Cooper’s Hill, een steile heuvel vlak bij de Engelse stad Gloucester. Het idee is simpel: deelnemers rennen (of vallen) een honderdtachtig meter lange heuvel af terwijl ze een wiel Double Gloucester-kaas achtervolgen. De eerste beneden wint de race en daarmee de bol kaas en natuurlijk de felbegeerde eretitel van kaasrolkampioen. In totaal vinden er drie mannenraces plaats, één vrouwenrace en nog twee wedstrijden waarbij deelnemers de heuvel oprennen: één voor kinderen en één voor volwassenen.
Geen jonge traditie
In een tijdperk van bizarre TikTok-trends, gaat deze traditie toch al een stuk langer mee. Het eerste schriftelijke bewijs van de race stamt uit 1826 en zelfs uit dat bericht werd duidelijk dat het toen al een oude traditie was. Er wordt aangenomen dat de merkwaardige race al zo’n zeshonderd jaar plaatsvindt.
En ook over de oorsprong van de race is geen echte duidelijkheid. De populairste theorie is dat het een heidens ritueel was waarbij mensen een kaas van de heuvel gooiden in ruil voor een vruchtbare oogst. Een andere theorie is dat kuipers – oftewel tonnenmakers – vroeger hun tonnen van de heuvel afrolden. De kuiper van wie de ton het langst heel bleef, was dan de beste kuiper van het dorp. Dit zou de naam van de heuvel – Cooper’s Hill – verklaren. Maar het legt niet uit waarom men tegenwoordig een bol kaas van de heuvel smijt.
Van lokaal naar wereldwijd
Waar de traditie ook vandaan komt: het is allang geen dorpsgelegenheid meer. De hele wereld komt op de wedstrijd af. Dat bewijzen de deelnemers van de afgelopen jaren wel. Zo deden onder andere de Amerikaanse Abby Lampe en de Belgische Robbe Gabriels mee in 2022 en 2024. Robbe won de race samen met een Egyptenaar in 2022 en eindigde tweede in 2024. Abby ging beide jaren terug naar North-Carolina met de eretitel én natuurlijk de bol kaas.
“Ik hoorde ervan toen ik in 2020 in Engeland studeerde”, vertelt Abby. “Ik wilde eigenlijk meteen meedoen, maar door Covid moest ik terug naar de VS. Toen ik besloot om tijdens mijn spring break in 2022 naar Europa te gaan, plande ik mijn trip om de race heen. Mijn vrienden dachten: “Dit ga je toch niet echt doen?”. Ik hou van spellen en competitie en dit is een hele leuke en grappige om aan deel te nemen. Dus ik besloot het gewoon te doen en de knop om te zetten.” Robbe, die de derde mannenrace in 2022 won, heeft eenzelfde filosofie: “Ik heb de kaaswedstrijd gecombineerd met een backpackavontuur in de Cotswolds in Engeland. Je moet echt je knop omzetten en zo weinig mogelijk angst hebben, want het is wel gevaarlijk.”
Op eigen risico
Dat laatste is een understatement. Zonder schaafwonden beneden komen is vrijwel onmogelijk en ook botbreuken en hersenschuddingen zijn meer regel dan uitzondering. Sterker nog: in 2023 eindigde winnares Delaney Irving bewusteloos onder aan de heuvel. Pas toen ze bijkwam hoorde ze van medisch personeel dat ze gewonnen had. Autoriteiten hebben dan ook hun twijfels bij deze traditie. Om die reden vindt de race sinds 2010 officieel niet meer plaats. Door de vele vrijwilligers en betrokkenen is de kaaswedstrijd echter elk jaar, op 2020 en 2021 na, gewoon officieus doorgegaan.
“Het verbaast me dat er tot op de dag van vandaag niemand is gestorven bij deelname”, aldus Robbe, die zelf ook niet ongeschonden van de race kwam. “In 2022 lag mijn knie helemaal open door diepe sneden. En dit jaar heb ik een barst in mijn tuberculum, een bot in mijn bovenarm, opgelopen.” Ook Abby liep de nodige averij op, al had ze wat meer geluk dan Robbe: “Ik heb aan beide races wat blauwe plekken overgehouden en in 2024 had ik wat meer schaafwonden. Op de een of andere manier stuiterde ik hoger dit jaar, waardoor ik echt gelanceerd werd. Toen ik naar beneden rolde, kon ik maar aan één ding denken: “Dit doet pijn.” Maar goed, pijn is tijdelijk.”
Het halve werk
Wie denkt dat het winnen van de race op geluk is gebaseerd, heeft het bij het verkeerde eind. Dat bewijst Chris Anderson wel. Hij won de wedstrijd maar liefst 23 keer voordat hij zijn kaaspensioen aankondigde. Een goede voorbereiding is daarbij het halve werk. “Je moet wel een beetje sportief zijn. Vroeger deed ik al aan atletiek en hardlopen, dus dat is wel een voordeel denk ik. Daarnaast oefende ik thuis alvast op een dijk met gras”, aldus Robbe.
En ook voor Abby startte de voorbereiding al in haar woonplaats Raleigh: “Ik oefende thuis alvast wat door te rollen van heuvels en na te denken over een strategie. En toen ik op reis was in Europa, keek ik uren aan filmpjes op YouTube om te kijken hoe ik het ging doen. In 2024 ben ik de dag voor de race alvast een keer van de heuvel afgerold. Niet op honderd procent overigens hoor, meer op zeventig of tachtig procent.”
Even slikken
Maar voorbereid of niet, volgens beide deelnemers kan je het gevoel aan de top van de heuvel eigenlijk niet nabootsen. Eén verkeerde stap en het gras van de heuvel brengt je naar de EHBO in plaats van naar eeuwige kaas-roem. Abby had haar ogen vooral op de prijs gericht: “Ik was meer nerveus voor de competitie met anderen dan voor de heuvel. Ik ben niet zo snel bang voor hoogte of pijn.”
Toch zullen sommige deelnemers wel degelijk afhaken als ze eenmaal op de top van de berg staan. Robbe: “Op de foto’s zie je niet hoe steil het is. Eenmaal daar is het nog tien keer zo zot. Het is gewoon hopen dat je goed terecht komt en heelhuids beneden komt. Ik heb nooit getwijfeld, maar moest wel even slikken. Daarna heb ik de knop omgezet en ben ik er vol voor gegaan.”
Geheime recept
Robbe deed mee in de eerste en derde race in 2022. De eerste werd gewonnen door recordhouder Chris Anderson, waardoor de kaaslegende zich terugtrok voor de twee andere races. Robbe werd in de eerste race derde en wist dat hij een goede kans maakte om er in de laatste race met de winst vandoor te gaan: “In elke race mogen maximaal 25 personen meedoen. Sommigen doen vooral mee om het meedoen, maar anderen smijten zich echt volledig naar beneden. Ik leunde vooral naar achteren, want dan val je op je achterwerk en kan je makkelijk weer overeind komen. En ik kwam erachter dat de linkerkant van de helling minder steil is in het begin. Dan kan je dus eigenlijk het eerste deel rennen en vaart maken.”
Zijn tactiek zorgde ervoor dat hij in 2022 samen met Egyptenaar Amr El Shourbagy als eerste over de streep onder aan de heuvel kwam. “Na de race ging hij met me mee naar de mensen bij wie ik in de tuin sliep. Daar hebben we de kaas in tweeën gedeeld en later hebben we samen een pint gedronken.”
Dat er niet één winnende strategie is, blijkt wel uit Abby’s uitleg. Zij houdt er een hele andere tactiek op na. “Mijn tactiek is gewoon rollen. Dat levert wat meer vaart en momentum op dan de hele tijd starten en weer stoppen. Ik hou mijn tempo constant en dan rol ik harder door. Je moet de heuvel je tempo laten bepalen. Wanneer je probeert om niet te vallen, levert dat denk ik meer blessures op.” Toch had Abby vooral in 2022 niet verwacht zomaar te winnen: “Natuurlijk wilde ik winnen, maar ik had er echt niet op gerekend. Als je van de heuvel rolt heb je totaal geen oriëntatie. Bij de finish was ik behoorlijk duizelig. Toen kwamen er al meteen mensen met de kaas naar me toe. Ik was echt verbaasd, maar superblij.”
Titel verdedigen
Wil je in de voetsporen van Abby en Robbe treden? Dan moet je op maandag 26 mei 2025 boven op de heuvel staan. Toch is een ontmoeting met de Belg of Amerikaanse dan niet zeker. Dit jaar combineerde Abby de kaaswedstrijd met een bezoek aan Duitsland en Zwitserland, maar het is nog maar de vraag of dat ook volgend jaar zal lukken. “Als het lukt om vrij te krijgen van werk, sta ik er zeker voor open om mijn titel te verdedigen.” Met licht sarcasme vervolgt ze: “Ik heb wel het gevoel dat ik in mijn prime ben op het gebied van kaasrollen, dus daar moet ik natuurlijk gebruik van maken. De andere vrouwen zijn voor mijn gevoel iets voorzichtiger. Ik heb dat minder, dus mijn kansen zijn denk ik best goed.”
Dat vrouwen wat voorzichtiger op de heuvel zijn, beaamt Robbe: “Ik heb wel het gevoel dat mannen wat ‘dommer’ zijn dan vrouwen op dit gebied. Ik zag dat sommige mannen in hun boxershort naar beneden gaan. Dat zijn de echte gekken.” De Belg laat Cooper’s Hill voorlopig even voor wat het is: “In 2022 dacht ik het er al bij te laten en dat gevoel heb ik nu ook. Het zou wel leuk zijn voor een vrijgezellenfeest: eerst meedoen en daarna een kaas- en wijnavond. Dat zie ik nog wel zitten, maar voorlopig vind ik het wel goed geweest zo.”
Beiden zijn het in ieder geval eens dat de kaas de moeite waard is. “De kaas is lekker en ik las op internet dat zo’n bol toch ongeveer honderddertig Britse pond kost. Het zou mooi zijn als een Hollandse heer of dame ‘m een keertje wint”, aldus Robbe. Abby heeft haar overwinningskaas van dit jaar nog niet opgegeten: “Maar dat komt wel. Ik ga eerst nog op reis in Europa en daarna geef ik in juli een kaasfeestje voor vrienden en familie.” In Europa gaat ze onder andere naar de Italiaanse Dolomieten. En in tegenstelling tot Cooper’s Hill, laat ze daar het rollen toch maar even voor wat het is: “Daar raak ik misschien wel geblesseerd.”
Over bizarre races gesproken: wat dacht je van moerassnorkelen in Ierland of Wales?
