De 8 meest bijzondere toevoegingen aan de UNESCO-Werelderfgoedlijst van 2023

De commissie van de UNESCO-werelderfgoedlijst kwam deze week bij elkaar in Saoedi-Arabië om de lijst van imposante plekken aan te vullen met nieuwe, bijzondere plekken. Alle reden om daar een mooie selectie van te maken! Wij zetten de acht mooiste voor jou op een rij.

Even de feiten op een rij: in totaal zijn er maar liefst tweeënveertig nieuwe plekken op de lijst gekomen, wat het aantal omhoog schroeft naar 1199. Ben je benieuwd naar alle nieuwe toevoegingen? Je kan ze hier allemaal vinden. Om het even overzichtelijk te houden en het kaf van het koren te scheiden, maakt 3 op Reis in dit artikel zelf een selectie uit deze nieuwe, bijzondere plekken die je absoluut bezocht moet hebben.

De glooiende tombes van Gaya Tumuli in Zuid-Korea

Nee, dit is niet het landschap waar de Teletubbies zijn opgenomen, maar het had zomaar gekund. De Gaya Tumuli zijn de monumentale begraafplaatsen van de leiders van de zogenaamde ‘Gaya confederatie’. Deze bestond zo’n zeshonderd jaar, tot en met 562 na Christus. Het is alweer de zesde bestemming in Zuid-Korea die is toegevoegd aan de UNESCO-werelderfgoedlijst – als we de veertien immateriële erfgoedplekken niet meetellen. Zuid-Korea is dus flink vertegenwoordigd in de lijst. Waar je deze zeven tombes vindt? Helemaal in het zuiden van Zuid-Korea.

Wandel door ruïnes uit de oudheid in het Turkse Gordion

Heb jij vandaag toevallig nog aan het Romeinse Rijk gedacht? Dan zal deze plek bij jou wel in de smaak vallen. Als je namelijk op zoek bent naar een reisavontuur dat je meeneemt naar de Oudheid, dan is Gordion in Turkije de perfecte bestemming. Deze archeologische plek ligt in een rustig plattelandsgebied. Ga naar het epicentrum van het oude koninkrijk Frygië midden in Turkije, wat lange tijd deel was van het Romeinse Rijk.

Wat je hier kan doen, behalve heel veel feitjes die jij kent over het Romeinse Rijk opdreunen? De citadelheuvel bezoeken, ronddwalen in de benedenstad en de indrukwekkende verdedigingswerken bewonderen. Heb je meer tijd? Een paar uur verderop vind je de Ayazini Cave Church, een kerk die volledig gehouwen is uit een rotsformatie.

Duik in de diepste karstgrotten ter wereld in Italië

Hou je van canyoning? Dan mogen deze grotten in de Apennijnen van Italië deze echt niet ontbreken op je lijst. Dit gebied bestaat uit meer dan negenhonderd grotten in een relatief klein gebied. Het terrein van het zogenaamde ‘epigenetische gipskarst’, een bepaald soort evaporitische karstgesteente (evapo-watte?), is ontzettend goed bewaard gebleven. Dit is een type karstlandschap dat wordt gevormd door oplosbare gesteenten, zoals gips en anhydriet. Onder invloed van water lost dit op, wat leidt tot de vorming van kenmerkende karstverschijnselen, zoals grotten, sinkholes, en ondergrondse gangen. Daarmee is dit dan ook de eerste en best bestudeerde evaporitische karst ter wereld, waarbij academisch werk al in de zestiende eeuw begon. In dit gebied vind je ook een paar van de diepste gipsgrotten ter wereld van tot wel tweehonderdvijfenzestig meter diep.

Zie het heelal in het Eisinga Planetarium in Friesland

Ja, we kunnen er ook in dit artikel natuurlijk niet omheen. We mogen als klein kikkerlandje namelijk hartstikke trots zijn dat Nederland weer een UNESCO-werelderfgoed aan de lijst mag toevoegen. Het Eisinga Planetarium in Friesland stamt uit de late 18e eeuw en is het oudste nog steeds werkende zonnestelselmodel ter wereld dat alle planeten toont die destijds bekend waren. Het model verkeert nog altijd in uitstekende staat en wordt nog steeds gebruikt. Het hoogtepunt? De woonkamer die letterlijk is omgebouwd tot een volledig werkend model van het zonnestelsel. Als je wil weten en zien hoe het werkt, kan je het gewoon bezoeken en krijg je het na een korte uitleg te zien.

Beleef de rijke biodiversiteit in de Ethiopische Bale Mountains

Het is voor veel natuurliefhebbers een raadsel waarom het zolang heeft geduurd voordat dit bijzondere nationale park werd toegevoegd aan de werelderfgoedlijst. Beter laat dan nooit, zeggen we dan maar. Dit gebied in Ethiopië, dat onderdeel is van de Grote Afrikaanse Slenk, is ontstaan door oude vulkaanuitbarstingen en ijsbedekking in vroegere tijden. En de sporen hiervan vind je nog altijd. De indrukwekkende vulkanische bergen en heuvels, steile hellingen, uitgestrekte valleien, meren gevormd door smeltwater, weelderige bossen, diepe kloven en vele watervallen zijn daar goede voorbeelden van.

En behalve de prachtige natuur is dit gebied ook de thuisbasis van veel verschillende planten en dieren. De oorzaak daarvan? Hier beginnen maar liefst vijf grote rivieren die voor een grote aantrekking zorgen van verschillende soorten dieren. Die belangrijke waterwegen voeden overigens niet alleen de natuur, maar leveren ook water aan miljoenen mensen in Ethiopië en daarbuiten.

Ga op zoek naar schatten in het Tak'alik Ab'aj van Guatemala

Is Indiana Jones toevallig aangeschoven tijdens de UNESCO-vergadering van afgelopen week? Want deze plek lijkt wel verdomd veel op een van de omgevingen waar deze schatzoeker in rondliep. Stap dus in zijn schoenen als je het Nationaal Archeologisch Park Tak’alik Ab’aj in Guatemala verkent. Hier kan je volgens archeologen heel goed de overgang van de oude Olmec-cultuur naar de vroege Maya-beschaving zien. De oude stad, die duizenden jaren geleden een van de grote centra was van beschaving in Midden-Amerika, biedt een schat aan geschiedenis. Wandel tussen de ruïnes, bekijk oude monumenten en een groot Olmec-beeld. Hoewel het grootste tempelcomplex in Guatemala nog altijd Tikal blijft en deze ruïnes wat begroeid zijn, is het voor iedere geschiedenisliefhebber absoluut de moeite waard.

Woeste natuurwonderen in Noord-Martinique

Dat Martinique een van de mooiste Caraïbische eilanden is, wisten we al. Die erkenning bleef alleen lange tijd uit vanuit UNESCO. Gelukkig zijn ze dit jaar dan eindelijk overstag gegaan en is het nationale park van Noord-Martinique toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst. Noord-Martinique heeft dan ook veel bijzonders te bieden, zoals vulkanen en bossen die met geen andere plek te vergelijken zijn. De Pitons du Carbet, met hun twaalf toppen, lijken als scherpe tanden uit de aarde te komen. En dan is er ook nog Mount Pelée, een beroemde, actieve vulkaan die flink kan uitbarsten. De laatste keer dat dat gebeurde is gelukkig wel al lang geleden, namelijk in 1905.

Noord-Martinique is een geweldige plek om te wandelen, maar wees voorbereid op wat regen en wolken aan de top. Toch zijn het uitzicht en de natuur de moeite alles waard. En wist je dat dit gebied de meest diverse planten en bomen heeft in de kleine Antillen? Een absoluut paradijs voor natuurliefhebbers dus!

Treed in de voetsporen van de Deense Vikingen

Zet je vikinghelm op en reis terug in de tijd. Deze overblijfselen van gigantische verdedigingswerken werden gebouwd toen Denemarken werd geregeerd door koning Harald. De forten, met namen zoals Aggersborg en Trelleborg, werden op tactische plekken geplaatst, zoals langs belangrijke zee- en landroutes. Het bijzondere? Dat ze zo goed bewaard zijn gebleven terwijl ze vrij snel en op dezelfde manier werden gebouwd. En ondanks hun indrukwekkende verschijning, werden deze forten slechts een paar tientallen jaren gebruikt. Toch vertellen ze nog steeds het verhaal van een tijdperk waarin Denemarken een ware wereldmacht was.

En dat waren ze alweer. Natuurlijk gaat de lijst aan adembenemende UNESCO-Werelderfgoedplekken nog even door, maar voor ons waren dit de mooiste toevoegingen van dit jaar. Hebben we volgens jou een bijzondere toevoeging van dit jaar gemist? Laat het ons zeker weten via onze social mediakanalen.

En ga jij alle UNESCO-Werelderfgoederen afstrepen? Begin dan in dit Japanse UNESCO-Park wat bizar veel natuurwonderen kent.

• Deel