Granada: Waar geschiedenis, cultuur en natuur samenkomen

Granada is een universiteitsstad waar de eeuwenoude geschiedenis hand in hand gaat met een bruisende flamencocultuur. Natuurfanaten, (gratis) tapasliefhebbers, cultuursnuivers, strandgangers én studenten zijn hier aan het juiste adres.

De historische stad ligt in het zuiden van Spanje, in de regio Andalusië. Met ongeveer tweehonderddertigduizend inwoners heeft het een levendige sfeer. Granada ligt aan de voet van het Sierra Nevada-gebergte, dat het stadsbeeld indrukwekkend omlijst. In de winter kan je hier skiën en in de zomer zijn er volop mogelijkheden om te wandelen. Liever wat zon meepikken tijdens je bezoek aan Granada? Binnen een uur sta je met je voeten in de Middellandse Zee.

Het Moorse verleden

Granada heeft een geschiedenis die zich uitstrekt tot de Iberische en Romeinse tijd. Toch staat de stad vooral bekend om haar Moorse verleden. Tussen 711 en 1492 was Granada het hart van het islamitische Spanje. De stad was de laatste in handen van de Moren, maar in 1492 gaf sultan Boabdil de stad over aan de katholieke vorsten Ferdinand en Isabella. De overgave verliep relatief vreedzaam dankzij de Capitulaties van Granada, afspraken waarin beloofd werd dat de islamitische bewoners hun religie, cultuur en eigendommen konden houden. 

Deze beloften werden later gebroken en in de daaropvolgende decennia werden moskeeën omgebouwd tot kerken, islamitische gebruiken onderdrukt en de Moriscos (moslims die zich gedwongen bekeerden tot het christendom) verdreven of gedwongen tot assimilatie. Dit markeerde het einde van de islamitische heerschappij in Granada en het begin van de katholieke periode in Spanje. 

Islamitische invloeden die je terugziet in Granada

Naast de Arabische invloed op de Spaanse taal, zijn de sporen van het Moorse verleden ook in het straatbeeld van Granada te vinden. Het meest iconische symbool van de stad is het Alhambra, een middeleeuws paleis en fort dat door de Arabische islamitische Nasriden werd gebouwd. De architectuur, met mozaïeken, zuilen en fonteinen zijn typerend voor de Moorse bouwstijl. Ook bij andere katholieke kerken, die voorheen moskeeën waren, zie je nog veel van dit soort elementen. 

De invloed van de islamitische cultuur is ook zichtbaar in de Albaicín, de oude Moorse wijk van Granada. De smalle, kronkelende straten, witgekalkte huizen, kleine pleinen en binnenplaatsen geven een goed idee van hoe de stad er in de middeleeuwen uitzag. De straat Calle Calderería Nueva voelt aan als een stukje van een Arabische bazaar. Hier vind je winkels met kleurrijke lampen, tapijten, kruiden en aardewerk. Bovendien kan je neerploffen in een traditioneel theehuis. Waterpijp of munttheetje erbij?

Flamenco in de grotten van Sacromonte 

De rijke geschiedenis van Granada zie je ook terug in de bloeiende culturele scene, met als hoogtepunt de beroemde flamencotraditie. De ware oorsprong van flamenco is moeilijk te achterhalen, maar er wordt algemeen aangenomen dat de Roma-gemeenschap in de wijk Sacromonte een grote rol speelde in de ontwikkeling van deze muziekstijl. Na de val van Granada in 1492 vestigden de Roma zich in de grotten van Sacromonte. Hier begonnen ze hun muzikale tradities te vermengen met de Arabische, joodse en christelijke invloeden die al aanwezig waren in de regio. Hieruit ontstond flamenco, een kunstvorm die zich richt op zang, dans en gitaarmuziek. 

Flamenco bleef lange tijd vooral populair binnen de ondervertegenwoordigde groepen, maar tegen het einde van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw groeide de kunstvorm uit tot een bredere publiekstrekker. Tegenwoordig kan je op veel plekken in Granada de flamencocultuur ervaren – van theaters en cafés tot flamencofestivals. Op straat, en natuurlijk nog steeds in de grotten van Sacromonte.

Een bruisende universiteitsstad 

Van de tweehonderddertigduizend inwoners zijn er ongeveer zestigduizend studenten in Granada. Deze studentenstroom is te danken aan de Universiteit van Granada, die in de zestiende eeuw werd opgericht. Maar de academische wortels van de stad gaan nog veel verder terug, tot aan de islamitische periode. Granada was toen al een belangrijk centrum van wetenschap en filosofie. Bibliotheken en universiteiten speelden een centrale rol, waar vakgebieden zoals astronomie, geneeskunde, poëzie en wiskunde werden bestudeerd.

Naast de rijke Arabische geschiedenis en de levendige flamencoscene is Granada ook uitgegroeid tot een levendige studentenstad. Vooral in de wijken Albaicín, Elvira en Realejo hangt een gezellige sfeer. En de tapasbars, kroegen en clubs zorgen er voor dat het ook gezellig blijft tot in de late uurtjes. En handig voor studenten (en reizigers): Granada is een van de weinige Spaanse steden waar je nog een gratis tapasgerecht krijgt bij je drankje. 

Genoeg stad gezien in Andalusië? Zin gekregen in een bergwandeling? Lees hier meer over nationaal park Sierra de las Nieves.

• Deel