In dit dorp laten vrouwen geen huis onbeschilderd
- Artikel
- 14 mei 2024
- 4 minuten leestijd
Als je je bestemmingen kiest op basis van waardige content voor je sociale mediakanalen, dan mag Zalipie in Polen niet ontbreken op je lijst. In een idyllisch groen heuvellandschap is ieder huis sierlijk beschilderd, wat dit wellicht het meest kleurrijke dorp van Europa maakt.
In de gemeente Olseno, op anderhalf uur rijden van Krakau, ligt een klein dorp met nog geen achthonderd inwoners. Tijdens het kaartlezen zou je het misschien nog geen stuiver geven, maar kom je erlangs, dan zit je waarschijnlijk geïntrigeerd uit je raam te staren. Want hoewel er dus slechts zo’n dertig huizen staan, gaat dit dorp niet om kwantiteit, maar om kwaliteit. Ieder huis functioneert misschien nog wel eerder als canvas dan als woning. De bloemenpatronen, de ene nog mooier en sierlijker dan de ander, wisselen elkaar af in een bijzonder mooie omgeving. Schuren, hondenhokken, tonnen, kasten, putten; alles is beschilderd met deze bloemen. Ieder patroon is uniek en de schilderessen bedenken de bloemen helemaal zelf.
Melk en poederverf
De traditie begint eind negentiende eeuw als vrouwen in Zalipie de smerige, door roet beslagen huizen beginnen te bedekken met witte verf. Dit doen ze, omdat de regio arm is en de inwoners vaak geen geld hebben om een schoorsteen te betalen. Maar omdat de openhaarden wel worden gebruikt, geeft het roet dat ervan komt af aan de huizen. Maar de boeren en boerinnen hebben het druk op het land, dus het enige moment wanneer ze tijd hebben om de huizen te witten, is rond een feestdag: Corpus Christi, ook wel bekend als Sacramentsdag. In Nederland zijn we er niet zo bekend mee, maar in Polen denken ze daar wel anders over.
Op de dag waarop Jezus Christus zich in vorm van brood en wijn aan de gelovigen zou hebben gegeven, geven de creatieve vrouwen van Zalipie zich in de vorm van kunst en creativiteit. Want niet lang daarna beginnen ze kleurrijke patronen aan te brengen met een mengsel van melk en poederverf om de gewitte huizen te versieren. Ieder jaar wordt het populairder en door de jaren heen wordt de creativiteit steeds vaker uitgedrukt in de vorm van kleurrijke bloemen.
Een van de meest bekende schilderessen is Felicja Curyło, wiens huis bijna volledig bedekt zou zijn geweest met bloemen. Ze wordt geboren in 1901 en zal haar hele leven lang huizen voorzien van versieringen. Haar werk wordt opgemerkt en al snel wordt ze ook ingehuurd om restaurantinterieur te schilderen. En hoewel ze sinds 1972 niet meer met ons is, is haar werk nog altijd te bewonderen. Zo kan je in Zalipie naar het Huis van de Schilderessen gaan, waar haar kunst en die van andere, traditionele kunstenaars moeiteloos afgewisseld wordt met hedendaagse schilderessen. Haar werk is overigens ook te bewonderen in haar geboortehuis. In dat huis is werkelijk alles voorzien van een bloemenpatroon, zelfs het interieur. Wil je haar kunst in Krakau zien? Ga dan naar het restaurant Wíerzynek, waar haar versieringen nog altijd te bewonderen zijn op de gedecoreerde muren. Een ander gebouw dat zeker de moeite waard is om even bij binnen te stappen, is de Sint-Jozefskerk in Zalipie.
Het behoud van de traditie
Vandaag de dag wordt de traditie voortgezet in het dorp en wordt het regelmatig bezocht door fans van deze traditie. Door middel van wedstrijden, tentoonstellingen en festivals probeert de bevolking de traditie in stand te houden. De meest interessante tijd om het dorp te bezoeken is dus rond Corpus Christi. De feestdag is altijd rond mei en juni en in de eerste week na deze feestdag wordt een competitie gehouden wie het mooiste huis kan beschilderen. De feestdag valt op de tweede donderdag na Pinksteren en verandert dus ieder jaar. Dit jaar is de viering op 30 mei.
Het dorp is vanuit Krakau makkelijk te bereiken met de auto of het openbaar vervoer. Zo gaan er bussen naar het dorp en kan je ook – iets sneller – een trein nemen naar Tarnow en vanaf daar de bus nemen naar Zalipie.
Meer mensen die hun dorp tot kunst verhieven? Lees hier hoe Rainbow Grandpa zijn volledige dorp in kunst veranderde.
