Fotojournalist Paul Hilton legt al decennialang wildlife crimes vast: “Ik heb de meest wrede praktijken gezien”

Zijn foto’s gingen de wereld over en nog steeds zet hij zich dagelijks in om te laten zien wat zich écht afspeelt in onze bossen en oceanen. We spraken fotojournalist Paul Hilton over zijn liefde voor de natuur en de wrede praktijken die hij de afgelopen decennia vastlegde.

Thumbnail: ©BrittanyMumma 

Het is acht uur ’s ochtends als we een bericht van Paul krijgen. Of we hem kunnen bellen in plaats van videochatten. Na een lange dag op zee is de batterij van zijn laptop leeg en de internetverbinding op de Rainbow Warrior, het iconische schip van Greenpeace, is uitgevallen. Hij zit al weken op het water en legt de industriële visserij in de Tasmanzee vast: “Het mag dan wel legaal zijn, maar dat betekent niet dat het moreel juist is. We kwamen verschillende lange lijnen tegen met daaraan blauwe haaien en ook makohaaien, die met uitsterven bedreigd zijn.” Met zijn foto’s hoopt Paul de Australische overheid te overtuigen het VN-verdrag te tekenen, waarin staat dat dertig procent van de oceaan beschermd moet worden per 2030. “Het was een goede dag om met Greenpeace te zeilen. We hebben twintig kilometer aan lange lijnen uit het water gehaald en lieten daarbij negen haaien vrij voordat ze op een enorme verwerkingsboot belandden."

Het verhaal van Paul gaat terug naar de Australische outback, waar hij opgroeit en een liefde voor dieren en natuur ontwikkelt. “Ik wilde altijd al fotograaf worden, maar mensen namen me niet serieus en vonden dat ik een echte baan moest zoeken.” Via een cursus fotografie in Londen komt hij in Hongkong terecht. Daar begint hij zijn eerste commerciële opdrachten, al gebruikt hij zijn camera het liefst om verhalen over natuurbehoud te vertellen. Die kans krijgt hij als hij in contact komt met de Animals Asia Foundation. Voor hen legt hij vast hoe beren in kleine kooien worden gehouden en pijnlijke procedures ondergaan voor het winnen van berengal. Een praktijk die nog altijd plaatsvindt in onder andere China en Vietnam. De reportage levert hem prijzen op en zorgt voor veel bewustzijn en donaties: “Ik realiseerde me dat mijn camera eigenlijk een geweldig hulpmiddel bij natuurbehoud is. Dat was de basis van mijn carrière. Sindsdien heb ik de mooiste, maar ook de meest wrede praktijken ter wereld vastgelegd.” 

De schubdierput 

Paul bevestigd dat je zo'n beeld niet snel vergeet, het blijft je bij. Hij vertelt dat één opdracht hem bijzonder hard raakte. De Indonesische politie had een zeecontainer met duizenden dode schubdieren onderschept, die via Vietnam naar China verscheept zou worden. Wildlife Conservation Society (WCS) en de Indonesische politie arresteerden een beruchte handelaar in wilde dieren in Medan op Noord-Sumatra. Paul legde dit vast met zijn camera. Negentig schubdieren waren nog levend en werden weer in het wild uitgezet. 

Ik realiseerde me dat ik mijn werk niet op deze manier kon blijven doen.

De volgende dag kreeg hij een bericht dat de politie de in beslag genomen dode schubdieren ging verbranden om ervoor te zorgen dat ze uit de handel zouden verdwijnen. "Ik was niet voorbereid op wat ik zou aantreffen. Het was vroeg in de ochtend en er was niemand anders te zien. Het was zo stil toen ik naar de rand van de enorme kuil liep. Ik kon mijn ogen niet geloven. Duizenden bevroren, dode schubdieren, allemaal opgerold en in allerlei kleuren. Ik bleef er een tijdje staan, bijna in shock, en maakte vol ongeloof een paar foto's. Maar toen ik wegliep, was ik diep bedroeft door wat ik zojuist had gezien." 

“Op dat moment realiseerde ik me dat ik mijn werk niet op deze manier kon blijven doen. Ik moest leren afstand te nemen van wat ik zag. Je kan niet te gehecht raken. Het gaat nu stukken beter, maar iedereen die dit werk wil doen moet weten dat het uiteindelijk een keer door je schild breekt.”

Onuitgenodigde gast 

Dat wildlife handelaren niet zitten te wachten op Paul en zijn camera kan je gerust een open deur noemen. Maar hoe ga je te werk als de persoon die je fotografeert er baat bij heeft niet vastgelegd te worden? “Ik maak foto’s en vraag dan om vergiffenis, want als je om toestemming vraagt, word je buitengesloten. En eerlijk is eerlijk, het helpt natuurlijk ook dat je als witte man bepaalde privileges hebt. Daardoor kan ik misschien net iets verder gaan dan anderen in bijvoorbeeld Aziatische landen.” 

Ook doet hij zich vaak voor als een potentiële koper die geïnteresseerd is in het product of een handelaar die bijvoorbeeld grote hoeveelheden haaienvinnen naar zijn land wil laten verschepen. “De foto’s maak ik dan snel tussendoor. Als je echt de tijd voor een foto neemt dan krijgen mensen natuurlijk argwaan. Over de jaren heen voel je de situatie beter aan en kan je lichaamstaal beter lezen.” 

Niet zonder risico

Of dat wil zeggen dat het altijd goed gaat? Nee. Wanneer we hem naar een voorbeeld vragen, verraadt zijn reactie in wat voor omstandigheden hij zijn werk doet: “Oh god, there have been so many”. Zo gaat het jaren geleden bijna mis in een klein dorp op de grens van Vietnam en Laos. Na wat rondvragen komt hij terecht in het huis van een man die tijgerhuiden bezit. Dat blijkt een politicus te zijn en voor hij het weet is de burgemeester erbij betrokken en wordt zijn paspoort door officieren ingenomen. “Ik was behoorlijk naïef toentertijd en had dat huis nooit binnen moeten gaan. Ik bleef volhouden dat ik gewoon een toerist was. Gelukkig bestond Google in die tijd nog niet, anders hadden ze me meteen gevonden.” Na een stressvolle nacht en 24 uur gevangenschap wordt hij vrijgelaten. 

“Maar ik ben bijvoorbeeld ook wel eens achtervolgd door haaienvinnenhandelaren met koevoeten. En in China ben ik met de dood bedreigd. Je weet nooit hoe serieus zo’n bedreiging is, maar geloof me: het voelt niet fijn.” 

Wie is het monster? 

Na bijna dertig jaar natuurbehoud en wildlife crimes vastleggen, maakt Paul een pijnlijke balans op: “Nog maar vier procent van al het leven op aarde is echt wild. Dus ik kan helaas niet zeggen dat het de goede kant op gaat.” Toch ziet hij niet enkel duisternis in de toekomst. Met name het VN-verdrag over de bescherming van de oceaan geeft hem hoop. Twee jaar geleden sloten landen een akkoord om per 2030 dertig procent van de oceaan te beschermen en in juni 2025 kwamen landen opnieuw bijeen om te praten over nieuwe stappen. “Als we dit doel halen kunnen de oceanen heel snel herstellen. De hoeveelheid aan leven dat binnen drie tot vijf jaar terugkomt is fenomenaal. Dus ja, er is nog steeds hoop dat we het tij kunnen keren.” 

Mensen moeten zich afvragen hoe de wereld zou zijn zonder wolven, beren, tijgers of krokodillen.

Volgens hem is het vooral de vraag of we een echte wilde wereld willen. “Dieren kunnen hun gedrag niet veranderen, wij wel. Ik geloof echt dat we samen kunnen leven met wilde dieren, maar dan moeten we onze houding aanpassen.” Hij geeft een voorbeeld over de krokodillendiscussie in Australië, vergelijkbaar met de discussie over wolven in Nederland. “Toen ik jong was konden we in rivieren zwemmen, maar sinds 1975 zijn krokodillen beschermd en nu zijn hun aantallen weer toegenomen. De waterwegen zitten er vol mee. Het is zo makkelijk om te leven met krokodillen, maar er zijn gewoon bepaalde dingen die je niet moet doen. Je moet niet in de rivieren zwemmen of aan de rand van het water vissen. Maar omdat mensen zich niet aanpassen gebeuren er ongelukken en nu is er weer een debat over het doden van krokodillen.” 

“Ik denk dat mensen zich moeten afvragen hoe de wereld zou zijn zonder wolven, beren, tijgers of krokodillen. Hoe verdrietig zou het zijn als ze weg zijn? Om een bos in te lopen en te weten dat niets je kan raken. De magie, de sensatie en het verhaal van de natuur zouden verdwijnen. Stel je voor hoe leeg dat zou zijn. Mensen moeten zichzelf in de spiegel aankijken en afvragen: wie is nou echt het monster?” 

Hoe jij je steentje bij kan dragen op reis? Vermijd in ieder geval deze red flags in het wildlife toerisme. 

• Deel