Kokende Peruaanse rivier doodt alles wat erin valt
- Artikel
- 23 jun 2022
- 5 minuten leestijd
Lang leek het een legende. Het Peruaanse verhaal over een kokende rivier, diep verscholen in het regenwoud. Tot 2011, toen een geofysicus daadwerkelijk op zoek ging en erop stuitte: een stromende begraafplaats voor iedereen die een verkeerde stap zet.
Levensechte legende
Toen de Spaanse veroveraars de laatste Inca-keizer vermoordden, trokken ze het regenwoud in. Hier kwamen ze tijdens hun zoektocht naar een schat vergiftigd water, mensetende slangen en een kokende rivier tegen. Sterk verhaal, horen we je denken. En je hebt gelijk. Al eeuwen wordt dit verhaal van generatie op generatie doorgegeven in Peru. Maar ondertussen is bewezen dat in ieder geval een van deze beweringen klopt.
Jarenlang werd het bestaan van een kokende rivier ontkend door de wetenschap. Tot Andrés Ruzo, een Peruaanse geofysicus die natuurkundige verschijnselen op aarde onderzoekt, ernaar opzoek ging. Na enkele dagen in het regenwoud stuitte hij op een rivier genaamd Shanay-Timpishka. Dit is de enige kokende rivier ter wereld. Alleen bewoners in de omgeving wisten van het bestaan af. Dit is op zich al bijzonder. Maar wat nog opmerkelijker is, is dat er geen zichtbare vulkanische activiteit in de buurt van de rivier te vinden is. De bewoners noemen het daarom ook wel La Bomba.
Onverklaarbare hitte
De bevolking rondom de rivier kon de hitte van het water ook niet verklaren. Men dacht dat de zon het water opwarmde, waar de naam Shanay-Timpishka naar verwijst. Ook durfden veel mensen de rivier niet te bezoeken. Zo gingen er verhalen rond dat er krachtige geesten rondom de rivier zweefden en dat er mensetende jaguars woonden. Alleen sjamanen, de spirituele leiders, zouden deze krachtige geesten kunnen weerstaan. Daarom werd de rivier alleen door hen bezocht.
Tegenwoordig weten we door geofysicus Ruzo dat de zon het water niet opwarmt, maar dat het een gevolg is van geothermische warmte. Dit ontstaat door een verschil in temperatuur tussen warmwaterbronnen diep in de aarde en het aardoppervlak.
Eitje pocheren
De rivier is in totaal zo’n negen kilometer lang, waarvan ruim zes kilometer gloeiend heet is. Ondanks dat we het een kokende rivier noemen, bereikt het net niet het kookpunt. De rivier warmt op tot ongeveer 94 graden Celsius. Niet genoeg om daadwerkelijk te koken, maar wel ruim voldoende voor de bereiding van een gepocheerd ei of een hete soep.
En we kunnen het niet genoeg benadrukken: het is allesbehalve aan te raden om je hand in het water te steken. Doe je dat, dan heb je binnen enkele seconden gegarandeerd tweede- of derdegraadsbrandwonden. Loop je aan de rand en verlies je je balans? Dan zal je het zeer waarschijnlijk niet navertellen. Vooral in het droge seizoen is de rivier heet genoeg om je te doden. Regelmatig zijn reptielen en amfibieën hier de dupe van: één verkeerde sprong en ze worden levend gekookt.
Sterke verhalen
Toch zijn er mensen die beweren dat ze van de ene naar de andere kant van de rivier zwommen. Ondanks dat dit onrealistisch klinkt, kan het kloppen. Na een flinke regenbui koelt het water soms tijdelijk af, waardoor het nét koud genoeg is om erin te zwemmen. Maar ook dit raden we je niet aan, ook al heb je je zwemspullen mee: het risico is namelijk ook na een grote bui enorm.
Bedreigd gebied
Het gebied rond de rivier moderniseert in een rap tempo. Steden in de omgeving groeien en wegen worden aangelegd. Dit heeft een enorme keerzijde. Rondom de rivier leven allerlei unieke dieren en onontdekte planten die hierdoor ernstig worden bedreigd.
Volgens Andrés Ruzo is het bos in de omgeving bijna volledig gekapt en wordt ook het bestaan van de rivier bedreigd. In het gedeelte waar de rivier stroomt mogen bomen volgens de Peruaanse wet legaal worden gekapt. Op plekken waar bedrijven of sjamanen het bos niet beschermen is het daarom nagenoeg verdwenen.
Om dit te voorkomen richtte Andrés Ruzo in 2016 de non-profitorganisatieThe Boiling River Project op. Het doel is om het regenwoud rondom de kokende rivier tot een nationaal monument te dopen, zodat er weer bomen en planten kunnen groeien en de rivier wordt beschermd.
Wil je de rivier bezoeken? Op de website van het project vind je tips. Dit kan je namelijk het beste doen met een organisatie die de omgeving kent en respecteert. De rivier alleen bezoeken raadt hij sowieso met klem af, zolang je niet levend wil worden gekookt tenminste...
Meer bijzondere plekken zien in Zuid-Amerika? Bekijk deze alternatieven voor populaire hotspots in Colombia, Peru en Bolivia.
