Vergeet kaviaar: in Japan is vissensperma een echte delicatesse
- Artikel
- 21 feb 2022
- 3 minuten leestijd
Deze witte pasta ziet er op het bord misschien uit als een klodder mayonaise of mini-hersenen, maar laat je niet bedriegen. Dit broertje van de bekende kaviaar bestaat namelijk uit de spermazakjes van mannelijke vissen.
In Nederland zie je het niet zo snel op een menukaart, maar in Japan vind je het in restaurants door het hele land: shirako. Het gerecht heeft dan ook diepe wortels in de Japanse culinaire cultuur en een lange traditie. Niemand kan precies vertellen uit welke tijd het maaltje precies stamt, maar waar het vandaan komt is daarentegen allesbehalve een raadsel.
Waar kaviaar gemaakt is van de onbevruchte eitjes van de vrouwtjessteur, kan je deze specialiteit zien als de mannelijke variant ervan. Vaak komen de doorzichtige, met sperma gevulde zakjes van kabeljauw af, maar ook inktvis, kogelvis, zalm en zeeduivel zijn ervoor geschikt.
Wat de boer niet kent, dat eet ‘ie niet?
Shirako – wat zich in het Japans vertaalt als ‘witte kinderen’ – is vooral van november tot februari verkrijgbaar. Dan zijn de meeste soorten vissenzaad in het seizoen, omdat de zee op dat moment op zijn koudst is. Krijg jij er al plaatsvervangende koude rillingen van? Soms staat het gerecht, afhankelijk van de regio waar je bent, op de kaart als shiraku, kiki of tachi. Durf jij het aan om deze delicatesse zelf te proberen? Je kan de Japanse lekkernij zowel rauw als gekookt eten. De keuze is aan jou. En eh… vergeet niet te slikken.
Over smaak valt niet te twisten
Sommige mensen beweren dat het een lichte, romige smaak heeft die je kan vergelijken met custardvla. De textuur is dan ook boter- of crème-achtig, vooral als je het rauw probeert. Eet je het gekookt? Dan is het goedje iets steviger en moet je je tanden er net iets meer inzetten. Anderen – die net iets minder enthousiast zijn – omschrijven het smaakpalet als vissig en zout en vergelijken het met oesters, maar dan wat minder sterk.
Kan dit je niet tot een poging verleiden? Dan helpt het wellicht om na te denken over de gezondheidseffecten. Zo bevat het vissenzaad veel eiwitten en vitamines B12 en D. Ook wordt beweerd dat het anti-verouderende effecten heeft. Nu wil je toch niet meer achter het net vissen?
Do try this at home
Wil je het thuis proberen? Misschien vind je het met goed geluk in een Japanse toko, maar over het algemeen is het goedje hier prijzig en lastig te verkrijgen. Voor de avontuurlijke eter wellicht een extra stimulans om eens naar Japan te reizen.
Je bereidt shirako het beste door het simpel te houden. De niet zo ervaren doe-het-zelf chefs zullen opgelucht zijn: je hoeft er weinig aan te doen om het hapklaar te maken. De meeste mensen raden juist aan om het rauw te eten of het hele korte tijd te koken of te stomen.
Heb je iets meer ervaring in de keuken? Dan kan je het opbakken in de pan of frituren en op zijn Japans serveren met ponzu-saus, een saus op basis van citrusvruchten. En als je helemaal indruk wil maken, voeg je het toe aan je zelfgemaakte sushi. Misschien moet je dan alleen pas achteraf aan je gasten vertellen wat er precies op hun bordje ligt...
Is vissensperma je toch iets te alternatief? Da's kloten. Wellicht klinken Japanse octopus-poffertjes je meer als muziek in de oren.