Zeilend door plastic soep: Sydney Steenland (20) strijdt voor een wereld zonder afval
- Artikel
- 01 mei 2025
- 7 minuten leestijd
Wie naar tropische plaatjes van knalblauwe zeeën en witte stranden kijkt, denkt al snel: daar moet ik heen. Maar wat je op die plaatjes niet ziet, is dat datzelfde strand soms net zo vol ligt met plastic als met toeristen. Sydney zag het van dichtbij en wist: dit moet anders.
Geen schoolplein, maar een eindeloze horizon met de oceaan als klaslokaal. Voor Sydney was dit elf jaar lang de normaalste zaak van de wereld. Sinds haar zesde vaart ze met haar ouders en jongere broertje langs de kust van Australië en de eilanden van Zuidoost-Azië. “Het leven op een boot is nooit saai” lacht ze, “er is altijd wel iets te doen, iets repareren dat kapot is, helpen vissen of een zeil dat gehesen moet worden.” Tot haar zeventiende leeft ze op het water, om daarna met haar familie in Maleisië te gaan wonen. Maar: je kan het meisje uit de zee halen, maar de zee nooit uit het meisje. “Het leven op een zeilboot heeft me gevormd tot wie ik ben.” Niet alleen de stilte van het water, maar ook de vrijheid, het samenzijn en voornamelijk het leren onderweg speelden daarin een belangrijke rol."
Thuisonderwijs betekende bij de Steenlands niet alleen leren over grammatica en breuken, maar ook over het ontwikkelen van een moreel kompas en een breed wereldbeeld. “Als je altijd op elkaar bent aangewezen, leer je zoveel meer dan schoolwerk. Mijn ouders gaven hun idealen aan ons door, en die zijn blijven hangen.” Samen met haar broertje en moeder zamelde ze vaak geld in voor scholen en goede doelen in Azië. Tijdens deze inzamelacties zag ze hoe leeftijdsgenoten op andere plekken in de wereld leefden, vaak in moeilijke omstandigheden, waarin vervuiling de overhand had. Wanneer ze langs kleine, amper bereikbare, eilanden voeren zag ze dat deze overspoeld waren met bergen afval. Door de afgelegen ligging, kwamen de bewoners hier niet van af. “Het brak mijn hart om te zien hoe mensen van mijn leeftijd erdoor werden beïnvloed op manieren die ze zelf niet eens begrepen.” Maar in plaats van dat verdriet weg te stoppen, zette ze het om in daadkracht. “Door het helpen van anderen kan ik de wereld vanuit een ander perspectief bekijken: ik wil actie ondernemen, iets doen.”
Van plastic soep tot power move
Want waar veel mensen liever hun ogen sluiten voor dit probleem, kwam Sydney op haar twaalfde met een oplossing. Samen met haar vader richt ze The Sea Monkey Project op.“Met The Sea Monkey Projectfocussen we ons niet alleen op de strijd tegen plasticvervuiling; we vinden het vooral belangrijk om een beweging op te bouwen die de kijk op afval en duurzaamheid verandert.” Volgens het Wereld Natuur Fonds belandt er jaarlijks meer dan elf miljoen ton plastic afval in de zee. Dat is een file aan 275.000 vuilniswagens van Amsterdam tot Caïro. Omdat al dit afval zich ophoopt in de oceaan, verandert het in, je raadt het al, een plastic soep. Een soep die niet verteerd wordt door de maag van de zee, maar uiteenvalt in microplastics die hun weg vinden naar vissen, zeevogels en zelfs ons eigen bord.
Om dit tegen te gaan, bouwen Sydney en haar vader upcyclingmachines die plastic kunnen omzetten in iets nieuws. En met succes. Het bedrijf is niet alleen onmisbaar in Maleisië, maar ook van groot belang voor andere landen. Australische boeren kopen de machines bijvoorbeeld om grote voedseltonnen van plastic te vermalen en om te toveren tot nieuwe bruikbare materialen. En daar stopt het niet: “We trainen mensen om zélf aan de slag te gaan. Van idee tot actie. Hierdoor helpen we gemeenschappen en organisaties hun plastic afval effectief te beheren.” De jongerenorganisatie Youthopia merkte dat op: sinds 2020 is Sydney er change maker. Een titel om trots op te zijn. Samen met 350 andere jonge activisten delen ze hun verhaal om zo de wereld een betere plek te maken.
Education is key
De meeste mensen die denken aan het oplossen van de plasticvervuiling, denken aan opruimen en recyclen. Maar Sydney kijkt verder: “Recycling is eigenlijk een piepklein pleistertje op een gutsende wond.” Volgens haar ligt de oplossing niet in afvalscheiding alleen, maar vooral in bewustwording. “Je kan niks doen aan een probleem als je niet weet wat het is of wat je moet doen.” Daarom zet ze zich volledig in voor educatie. Niet op een saaie manier in een klaslokaal, maar door inspirerende workshops, lezingen en natuurervaringen over de hele wereld te geven. “Ik wil ouders en kinderen onderdompelen in het verhaal om de natuur te beschermen en zo het denkproces op gang brengen.” Want pas als je begrijpt waar het misgaat, kan je echt iets veranderen."
Maar die verantwoordelijkheid ligt niet alleen bij ons als individu; juist grote bedrijven en regeringen die veel afval produceren, moeten ook onderwezen worden. “Je kan mensen niet zomaar zeggen wat ze moeten doen. Je moet ze alternatieven bieden.” Toch is dat niet makkelijk en ligt greenwashing altijd op de loer: “Bij sommige grote bedrijven krijg je wel het gevoel dat ze organisaties zoals die van ons gebruiken om er goed uit te zien. Maar wij proberen die kans en het geld dat daaruit komt dan ook juist weer te gebruiken om er goede dingen mee te doen.”
Maak jij het verschil?
“Geloof me, je hoeft geen oceaan over te zeilen of een recyclingmachine te ontwerpen om impact te hebben. Een passie en persoonlijke connectie met de natuur ontwikkelen is het enige wat nodig is om de problemen van onze planeet echt te begrijpen.” En dat is soms lastig in een wereld die langzaam wordt overgenomen door digitalisering. Onze band met de natuur begint steeds vager te worden met de tijd. Maar wees niet bang, je bent nooit te laat om in actie te komen voor een schone planeet.
“If my grandma can do it, so do you.”
Neem bijvoorbeeld een hervulbare fles mee, het liefst eentje met een waterfilter. Vermijd afhaalverpakkingen, rietjes en alles wat je maar één keer gebruikt. En durf gewoon te vragen: “In veel restaurants vullen ze met plezier je fles bij.” Zie je afval liggen op straat? Raap het op of spreek iemand aan. Misschien ontstaat er spontaan iets moois, zoals Sydney ooit meemaakte: “Ik was bezig met een foto maken van afval dat ik zag op het strand. Maar voordat ik zelf iets kon oprapen, was er al een klein groepje toeristen begonnen met een beach clean-up, waardoor meer mensen werden geïnspireerd en iedereen ineens meedeed. Dat was geweldig.” Hierdoor blijft ze geloven in de kracht van gemeenschappen en het bieden van alternatieven. En dromen van een plasticvrije wereld is prachtig, maar hoe begin je eraan? Volgens Sydney is het antwoord simpeler dan je denkt: “Vind iets waar je goed in bent en vooral iets wat je leuk vindt. En vraag jezelf dan af: hoe kan ik dát gebruiken om de wereld een beetje beter te maken?”
Helaas is niet alleen onze oceaan de dupe van onze wegwerpcultuur. Lees hier alles over de Mount Everest, de grootste berg of de grootste vuilnisbelt ter wereld.