Van artistieke ruïnes tot een onafhankelijk vorstendom: deze Italiaanse dorpjes hebben een bijzonder verhaal

Italië is een land van uitersten met geen gebrek aan bijzonderheden, zo geldt ook voor de dorpjes. Sommige met eigen postzegel, andere met een zelfverzonnen taal of met een zelfgemaakte zon. Dit zijn de uniekste dorpen van Italië.

Seborga

Een dorp, vorstendom en onafhankelijke staat in één. Dat bestaat niet, zou je misschien denken. Maar niks is minder waar; Seborga, een plaats gelegen in Noord-Italië, is het allemaal. Best bijzonder voor een dorp dat ook maar driehonderd inwoners heeft. Dat Seborga een onafhankelijke staat is, merk je overal terug. De inwoners hebben namelijk een eigen vlag, postzegel, paspoort, munteenheid, volkslied en zelfs een prinses. Toch hoort de plek ook nog bij Italië.

Hoe dat kan? Daarvoor moeten we even terug in de tijd. Noord-Italië bestond vroeger uit kleine vorstendommen. In 1729 werden deze opgekocht door Italië, behalve Seborga. De toenmalige prins weigerde de overdrachtsakte te tekenen en de betaling zou nooit hebben plaatsgevonden. Niemand wist aanvankelijk dat deze akte nooit ondertekend was en daarom werd ervan uitgegaan dat Seborga bij Italië hoorde. Tot in de jaren 60. Een bloemist ontdekte dat het dorp op papier nog steeds een soevereine staat was. Tot ieders verbazing kreeg hij alle inwoners aan zijn zijde en werd tot prins van Seborga gekroond. Zo werd het dorp een zelfverklaarde onafhankelijke staat. In 2009 overleed de prins en in 2019 kwam er een nieuwe prinses. 

Coumboscuro

Een Italiaans dorp waar geen Italiaans gesproken wordt. Verstopt in het hart van Toscane vind je Coumboscuro. Deze keer geen onafhankelijke staat, maar wel een dorp met een eigen taal. Dunbevolkt kan je dit dorp wel noemen; het bestaat uit boerderijen die soms wel kilometers uit elkaar liggen. En dan te bedenken dat deze boerengemeenschap maar dertig inwoners telt. 

Ondanks het lage inwoneraantal heeft Coumboscuro toch een eigen taal; Provençaals. Dit is een mix tussen Frans en Italiaans. Niet gek, omdat het dorp aan de grens van de Franse Provence en het Italiaanse Piëmont ligt. Vermoedelijk is deze taal mede ontstaan door de behoorlijk afgelegen ligging.

Het dorp is niet altijd zo dunbevolkt geweest. Vroeger leefden in dit gebied veel meer families en was er een microgemeenschap. Tot in de jaren 60 toen veel mensen naar steden als Milaan trokken om in fabrieken te werken. Boerderijen kwamen leeg te staan en het dorp werd stiller. Toch is dit misschien juist wat de inwoners van Coumboscuro wilden. 

Zij leven een eenvoudig bestaan en eten van hun eigen landbouw. De rust zijn ze gewend door de bosrijke bergachtige omgeving waar het dorp zich in bevindt. Zelfs internet is soms een overbodige luxe, aangezien de verbinding het hier lang niet altijd doet. Dus als je even écht wilt ontsnappen aan de druktes van de Nederlandse maatschappij, dan is een reis naar dit dorp geen verkeerde optie.

Viganella

Maandenlang in het duister leven; in het dorp Viganella, dat in het noorden van Italië vlakbij Zwitserland ligt, is het de werkelijkheid. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Lapland en Siberië komt dit niet doordat de zon niet schijnt in de winter, maar door de strakke steile hellingen waar het dorp zich tussen bevindt. Op 11 november kunnen de inwoners van de laatste zonsondergang genieten en drie maanden later op 2 februari komt de zon weer op. Dit gaat gepaard met uitgebreide feesten door de inwoners.

Toch waren de inwoners de drie donkere, koude maanden in hun dorp beu. Daarom kwam de burgemeester van Viganella met een briljant idee: een spiegel die de zon zou weerkaatsen. Dit klinkt misschien onrealistisch, maar met behulp van een softwareprogramma en een hele grote spiegel die met de zon meebeweegt, is het gelukt. De inwoners kregen hun zin en hadden zo ook in de wintermaanden zes uur zonlicht.

Meer weten over deze zon weerkaatsende spiegel? Lees het hier.

Acciaroli

Een dorp waar meer dan 10% ouder dan honderd jaar is; de inwoners van Acciarolli hebben het geheim van gezond oud worden goed begrepen. Zo’n 140 kilometer ten zuiden van Napels kun je dit kleine dorp met zo’n duizend inwoners vinden. Het heeft een schilderachtig uiterlijk met door klinkers betegelde straatjes die versierd zijn met enthousiast bloeiende bloemen. Helemaal geen verkeerde omgeving dus om honderd jaar oud te worden. Dat doen de inwoners dan ook graag; het aantal inwoners van boven de honderd jaar is namelijk dubbel zo hoog als in de rest van Italië. 

Hierdoor wordt het dorp ook wel gezien als het minder bekende zusje van de blauwe zone op Sardinië. Wat een blauwe zone is? Dit zijn afgebakende gebieden waar de bevolking een bepaalde levensstijl en leefomgeving deelt en bovengemiddeld lang en gezond leeft. Deze bekendste van deze blauwe zones bevinden zich in Japan, Griekenland, de Verenigde Staten, Costa Rica en dus ook Italië. Deze zones hebben een overeenkomende gezonde stijl van beweging, voedsel en sociale interactie. Emigreren om ook honderd jaar of ouder te worden hoeft niet, maar het overnemen van deze leefstijl is lang zo gek nog niet.

Weten wat het geheim van de inwoners van Acciaroli is? Hier lees je het.

Bussana Vecchia

Een dorp dat van troosteloze ruïne naar een bloeiend kunstenaarsparadijs is veranderd: Bussana Vechia is na een zware aardbeving herontdekt. Dit dorp, gelegen aan de Ligurische kust, kwam in het jaar 1887 onder een dikke laag puin. Het levendige is hier lange tijd verdwenen geweest, omdat de overgebleven huizen niet veilig genoeg waren om in te wonen.

Tot in de jaren 60, wanneer een grote groep kunstenaars de stad herontdekte. De spookstad veranderde in de kleurrijke leefomgeving waar deze artistieke gemeenschap nog steeds woont. Zowel vrolijke schilderijen, prachtige mozaïek, als antieke meubels sieren het kunstenaarsdorp dat uit zo’n zestig inwoners bestaat. Deze transformatie heeft misschien bijna honderd jaar geduurd, maar dan heb je ook wat.

Meer weten over Bussana Vechia en hoe je dit artistieke dorp kan bezoeken? Lees het hier.

• Deel