Ashley werd blind door een methanolvergiftiging op Bali: “Alsof mijn leven van me afgepakt was”

Grootschalige methanolvergiftigingen in onder andere Laos en Turkije werden de afgelopen maanden wereldnieuws. Toch is dit helaas niet nieuw: verkeerd gestookte alcohol eist jaarlijks honderden slachtoffers. Zo ook Ashley, die dertien jaar later nog altijd kampt met de gevolgen.

Het jaar is 2011. Instagram heeft net zijn intrede op het internet gedaan, hits als ‘Like a G6’ en ‘Yeah, Yeah, Yeah’ beheersen de dansvloer en de negentienjarige Ashley uit het Canadese Calgary beleeft de tijd van haar leven. “Ik had het reizen net ontdekt. Tijdens mijn tussenjaar in Australië besloot ik een maand naar Bali te gaan, waar ik mijn negentiende verjaardag zou vieren.” Ze geniet van het eiland en besluit op haar laatste avond nog één keer uit te gaan in Kuta: “Er was niets speciaals aan die avond. Ik dronk een paar drankjes in een grote bar die werd aanbevolen in een reisgids van Lonely Planet.” 

Een dag later pakt ze haar spullen in en vertrekt ze naar het vliegveld. De volgende bestemming? Nieuw-Zeeland. “Ik vloog ’s nachts en kwam donderdag aan in Nieuw-Zeeland,” vertelt ze. Haar vlucht gaat niet vanzelf. Ze vliegt alleen en de vliegmaatschappij raakt haar bagage kwijt. “Toen ik eenmaal in Nieuw-Zeeland was, voelde ik me misselijk en gedesoriënteerd. Ik dacht in eerste instantie dat het kwam door de moeizame reis die ik in mijn eentje moest afleggen. In het hostel ben ik rond zes uur ’s avonds als een blok in slaap gevallen.” Wanneer ze vrijdag aan het einde van de ochtend wakker wordt, valt haar iets op: “Het was heel donker, alsof de verlichting van het hostel heel slecht was. En aangezien het een goedkoop hostel was, ging ik er ook vanuit dat dat zo was. Ongeveer tien minuten later kon ik ineens niet meer ademen. Ik rende naar de receptie, die medische hulp inschakelden. Pas toen ze mijn portemonnee pakten, zag ik wat er mis was. Deze was heel kleurrijk, maar nu zag helemaal geen kleuren meer.” 

Een medisch raadsel 

Tegen de tijd dat ze in het ziekenhuis is, ziet ze helemaal niets meer. Haar symptomen zijn heftig en een raadsel voor het ziekenhuispersoneel. Ze vragen Ashley wat ze de avond ervoor gedaan heeft en of ze drugs heeft gebruikt, maar ze is dan al bijna drie dagen niet meer uit geweest. Wanneer de bloedtesten terugkomen, ontstaat er duidelijkheid. Er wordt een grote hoeveelheid methanol in haar bloed gevonden. “Ik had ooit op een blog gelezen dat reizigers ziek waren geworden van huisgemaakte alcohol. Maar ik dacht dat je dat alleen binnen zou krijgen bij mensen thuis of als je bijvoorbeeld alcohol koopt van iemand op straat. Ik had nooit gedacht dat je methanol binnen zou kunnen krijgen in een goed aangeschreven bar of restaurant.” 

Op het moment van opname weten artsen niet of Ashley het zal overleven. Haar familie in Canada wordt dan ook direct gebeld en gevraagd de eerste vlucht naar Nieuw-Zeeland te nemen. Ondertussen voeren ze haar dronken. Juist, dat lees je goed. Methanolvergiftiging kan bestreden worden met ethanol, de werkzame stof die eigenlijk in alcoholische dranken hoort te zitten. Het blijkt een goede zet: “Hoe meer dronken ik werd, hoe meer ik kon zien en hoe beter ik kon ademen. Ze hebben me behandeld met alcohol en een dialyse om mijn bloed te zuiveren en gelukkig had ik geen hersen- of orgaanschade. Vanaf dat moment was de behandeling gericht op het redden van mijn zicht.” 

Ashley blijft ongeveer een maand in Nieuw-Zeeland, waar ze verschillende pogingen doen haar ogen te verbeteren. “Sommige methoden leken even te werken, maar daarna ging het weer terug naar hoe het was. Uiteindelijk mocht het niet baten. De dokters in Canada schatten mijn zicht op ongeveer twee procent.” 

Nieuwe realiteit 

Eenmaal in Canada moet Ashley dealen met een totaal nieuwe realiteit. Eentje waar ze nog niet klaar voor is. “Ik was totaal in ontkenning en wilde gewoon weer terug naar Australië gaan. Het voelde alsof ik niet meer kon studeren. Ik kon geen auto meer rijden, niet meer terug naar mijn oude baantje”. Haar dagen werden getekend door verdriet en boosheid: “Elke keer als er iets misging, barste ik weer in tranen uit. Douchen, een roerei maken: ik moest alles opnieuw leren.” 

“Neem tandenpoetsen. Je hebt niet in de gaten dat je daar je ogen voor gebruikt, maar je hebt echt skills nodig om tandpasta op je tandenborstel te doen. Zelfs nu moet mijn partner nog altijd tandpasta uit de wasbak schoonmaken voor me.” Ze vertelt het verhaal lachend, maar het is een passend voorbeeld van hoe visueel ingesteld we zijn en hoeveel zekerheden wegvallen wanneer je je zicht verliest. Om nog maar te zwijgen over de dromen die de toen negentienjarige Ashley had: “Ik had zoveel plannen. Ik wilde studeren in het buitenland, de wereld zien, mensen leren kennen. Het voelde alsof dat allemaal wegviel. Alsof mijn leven van me afgepakt was.” 

Een nieuwe reiservaring 

Het leven in haar twintigerjaren is zwaar. Ashley kampt met depressies en heeft heel veel moeite met het stigma dat heerst rondom het hebben van een beperking. “In die periode wil je erbij horen en niet opvallen.” Toch staat haar leven niet stil en langzaam kruipt ze uit haar dal: “Ik begon te spreken met mensen die familieleden verloren hadden door methanolvergiftiging. Het besef drong door dat ik er niet meer had kunnen zijn. Langzaam ging ik dingen doen waarvan ik dacht dat ik ze nooit meer zou kunnen doen. Studeren, backpacken in Zuid-Amerika, snowboarden. Hoe meer ik ging doen, hoe normaler mijn leven begon te voelen.”

Maar hoe werkt dat, backpacken in een vreemd land zonder zicht? “Het hielp heel erg dat ik met twee mensen ging die bereid waren alle uitdagingen met me aan te gaan. We liepen rond met zijn drieën en ik hield de backpack van mijn medereizigers vast als een soort van riem. Alsof ik een hond uitliet. We bedachten ook allemaal codenamen, bijvoorbeeld voor trappen en andere dingen waar ik voor uit moest kijken.” Het bleek het begin van een leven vol bijzondere reizen. Zo reisde ze onder andere naar India, naar Europa, naar Marokko en studeerde ze in Engeland.

De ervaringen die ze zoekt, zijn echter wel anders dan voorheen. “In Marokko deed ik een Saharatour. Dat is een ervaring met alle zintuigen. Je staat in het zand, voelt de wind en surft van duinen. Maar dingen die heel visueel zijn, zijn voor mij niet zo interessant. Een museum of standbeeld doet me niet zoveel en verwacht niet dat ik om vier uur ’s ochtends op zal staan voor een zonsopgang,” lachend vervolgt ze: “want waarom zou ik dat in hemelsnaam doen? Helemaal omhooglopen, een zonsopgang bekijken die ik niet kan zien en dan weer helemaal teruglopen. Nee, ik ontmoet mijn reisgenoten erna wel.” 

Onmiskenbaar positief 

Wie met Ashley spreekt, zal één ding opvallen: ze praat met zelfspot en is ontzettend open over haar verhaal. In 2020 schreef ze dan ook een theatervoorstelling over haar ervaringen in Bali, Nieuw-Zeeland en Canada. Deze ging in september 2024 in première in Calgary en een paar maanden later maakte ze ook een podcast over hetzelfde onderwerp. Het bleek een schot in de roos. De podcast werd zelfs nummer één in de categorie ‘Personal journals’ in Canada en nummer zeven in de VS. 

De voorstelling en podcast hebben voor haar een dubbele betekenis: “Het voornaamste doel is om mensen te waarschuwen voor methanolvergiftiging. Ik merk dat mensen zich helemaal niet realiseren dat het bestaat en hoe vaak het voorkomt. Maar het is ook een stukje verwerking. Het theaterstuk is een manier om dit verschrikkelijke deel van mijn leven te veranderen in iets waar mensen, en ikzelf, plezier aan beleven. Ik heb het meest verdrietige deel van mijn leven om kunnen zetten in hetgeen waar ik het meest trots op ben."

Een boodschap aan jonge backpackers

Op de vraag wat ze zou zeggen tegen jonge backpackers in Zuidoost-Azië, hoeft ze niet lang na te denken. “Je kan een gepensioneerde leraar of een moeder van vier kinderen zijn en alsnog een slecht drankje krijgen. We gaan ervanuit dat de alcohol in een goed aangeschreven bar of restaurant niet vergiftigd kan zijn, maar dat is helaas niet zeker. Sommige bars vullen flessen met merknamen erop met goedkope, huisgemaakte drank. Mijn advies zou zijn om bier of andere drankjes uit dichte blikjes te drinken. Je hoeft geen onverantwoordelijke zuipschuit te zijn om mee te maken wat mij is overkomen.” 

Lees het bijzondere verhaal van de jonge Twan, die ondanks zijn rolstoel de wereld over reist. 

• Deel