Reizen door veelzijdig Baskenland? Deze plekken mag je niet overslaan

Een fenomenale keuken, een eigen sport en taal en een ongelofelijk divers landschap: Baskenland is een reisbestemming zoals geen ander. Maar waar moet je beginnen? En wat mag je niet overslaan? We nemen je mee naar de leukste plekken in Baskenland, oftewel: 'Euskal Herria'.

We zeiden het al even: Baskenland is met niets te vergelijken. Deze authentieke regio ligt klem tussen de Golf van Biskaje en de hoge Pyreneeën en is ongeveer half zo groot als Nederland. Het volledige gebied telt drie miljoen inwoners die wonen in vier Spaanse provincies — Álava, Biskaje, Gipuzkoa en Navarra — en een deel van het Franse departement Pyrénées-Atlantiques. Het gebied dat officieel erkend wordt als autonoom is echter kleiner en rekent Navarra en Frans Baskenland niet mee. Wij beperken ons tot dit kleinere gebied en lichten bijzondere plekken uit die je niet mag missen bij een bezoek aan Spaans Baskenland. 

Cultuursnuiven in Bilbao

Met zo’n 350.000 inwoners is Bilbao de grootste stad van Baskenland. In de jaren tachtig stond deze plek bekend als een grauwe industriestad, maar door de komst van het Guggenheim Museum en het opknappen van de oevers aan de Nervión-rivier, kroop Bilbao uit een dal. Tegenwoordig is het een levendige studentenstad die ook door reizigers goed gevonden wordt. Het contrast met de jaren tachtig is hier zelfs zo groot, dat het ‘Bilbao-effect’ een wereldwijd begrip werd. 

Het mag dan ook geen verrassing zijn dat het Guggenheim Museum dé trekpleister van de stad is. In het gebouw, dat er ook van de buitenkant behoorlijk imposant uitziet, vind je een enorme kunstcollectie met werken van grote artiesten zoals Picasso, Salvador Dalí en Andy Warhol. Geen zin om door de gangen te struinen? Ook net buiten het museum vind je bijzondere kunstwerken. 

Krijg je honger van kunst? Zorg dan dat je op donderdagavond in de stad bent. Dan is het namelijk ‘pintxos-avond’. Pintxos zijn de Baskische versie van tapas en worden in nagenoeg elk (eet)café geserveerd. Op donderdagavond scoor je deze hapjes goedkoper dan anders en staat elke straathoek vol met bewoners die genieten van een lekkere maaltijd en een goed glas bier of wijn. Ben je op een ander moment in de stad, maar heb je toch trek gekregen? Ga op pintxos-tour. Tijdens zo’n tour zal je ongetwijfeld door Siete Calles lopen: zeven kleurrijke stegen vol boetiekjes en cafés die je leiden naar het historische stadscentrum. 

Nog meer eten in San Sebastián 

Over eten gesproken: sla San Sebastián niet over als je naar Spaans Baskenland afreist. Deze stad is hét culinaire epicentrum van Spanje. Sterker nog: nergens ter wereld vind je meer Michelinsterren per inwoner. Wil je écht gastronomisch genieten? Bezoek dan een van de negen sterrenrestaurants. Gelukkig is het trouwens niet zo dat je in deze stad een fortuin moet uitgeven voor een behoorlijke maaltijd. Net als in Bilbao en de rest van Baskenland scoor je hier heerlijke pintxos in elke bar, zowel warm als koud. 

Toch hoef je deze stad niet alleen te bezoeken om je smaakpapillen te dienen. San Sebastián heeft namelijk ook een prachtig historisch centrum. Loop vooral even naar Plaza de la Constitución: dit nu levendige plein omringd door sierlijke balkons was ooit een stierenvechtersarena.

Genoeg gezien en gegeten? Ga een middag naar het strand. Met Playa de la Concha heeft San Sebastián een prachtig strand om uit te buiken of juist een paar heerlijke golven te pakken op je surfboard. In 2019 werd dit strand nog uitgeroepen tot een van de mooiste ter wereld. 

Surfen in Zarautz

Op een halfuurtje rijden van San Sebastián vind je Zarautz. En waar je de vorige steden vooral bezoekt voor de (eet)cultuur, kom je hier voornamelijk voor het strand. Dit is namelijk dé surfspot van Baskenland. Zarautz biedt heerlijke golven en het langste strand van Spaans Baskenland. Daarnaast heb je hier minder hectiek dan in San Sebastián, maar toch alles binnen handbereik. 

Nou ja, minder hectiek… Zarautz telt zo’n 23.000 inwoners, maar dat aantal verdriedubbelt in het hoogseizoen door alle reizigers. Zij komen hier vooral voor de vele surfscholen en andere watersporten. Toch biedt Zarautz meer dan alleen strand. Vanaf de kleine stad kan je verschillende trails lopen, variërend in lengte. Pas dan zie je in wat voor geweldige omgeving je je eigenlijk bevindt: Zatautz ligt klem tussen woeste golven en glooiende, groene heuvels. 

Wijnen in Laguardia 

We zakken een flink stuk en reizen door naar het zuiden van Baskenland. Hier geen oneindige oceaan, maar vooral heuvels gevuld met wijngaarden. En dat is ook precies de reden waarom we Laguardia bezoeken: dit is dé wijnstad van Baskenland. Deze stad werd al in de tiende eeuw gesticht als verdedigingsfort. Naast een imposante stadsmuur, werden er daarom ook veel tunnels gegraven onder Laguardia. Maar nadat de stad niet meer hoefde te dienen als verdedigingsnetwerk, kwamen inwoners erachter dat de tunnels een perfect klimaat boden voor de opslag van wijn. 

Elf eeuwen later wordt nagenoeg elke hoek van het tunnelnetwerk gebruikt om de populaire drank op te slaan: bij mensen thuis, maar ook in de kelders van hotels en restaurants. Een bezoek aan een bodega, oftewel wijnkelder, gaat dan ook hand-in-hand bij een bezoek aan Laguardia. Kan je daarna nog rechtop staan? Struin dan door de middeleeuwse straten van het eeuwenoude dorp of bezoek een van de vele wijngaarden in de regio. 

Waan je een filmster in San Juan de Gaztelugatxe

Na een goed glas wijn (of een paar flessen) laten we het zuiden weer achter ons. Op een halfuur rijden van Bilbao vind je namelijk Bermeo: een vissersdorp vol kleurrijke huizen en een pittoreske haven. Toch kom je hier niet voor dit dorp, maar voor een imposante rots, zo’n tien kilometer verderop. Rotseiland Gaztelugatxe om precies te zijn, met daarop een kleine kapel. 

Na een wandeling over een imposante stenen brug en ruim tweehonderd traptreden sta je boven op deze tachtig meter hoge rots. Vanaf daar heb je een geweldig uitzicht over de woeste zee en het prachtige groene binnenland. Vergeet overigens bij aankomst ook niet drie keer de klok van de kapel te luiden: volgens de legende zou je wens dan uitkomen. 

Wil je deze rots graag trotseren? Toegang is gratis, maar zorg ervoor dat je van te voren online een plek reserveert. Sinds de hitserie Game of Thrones opnames maakte op dit eiland, is dit een van de populairste plekken van Baskenland geworden. 

Loop de flysch route 

Baskenland biedt natuurlijk nog veel meer moois, maar we sluiten af met een bijzonder natuurverschijnsel: ‘flysch’. Dit vind je langs een deel van de Baskische kust en is kort uitgelegd het landschap van miljoenen jaren oude gesteentelagen die ontstonden nadat de Iberische en Europese aardplaten tegen elkaar aanbotsten. Deze indrukwekkende kalksteen- en mergellagen komen aan de oppervlakte bij laagtij, wat prachtige plaatjes oplevert. 

Waar je dit landschap het beste kan zien? Vlak bij het dorp Zumaia, op zo’n halfuur rijden van San Sebastián. Als je nog wat energie over hebt, kan je zelfs een heuse flysch-route lopen. Deze begint bij de San Telmo-kapel in Zumaia en eindigt via stranden, kliffen en trappen in het dorp Deba. Deze trail levert geweldige uitzichten op, waarbij je soms over enorme kliffen loopt en soms juist over de ‘flysch-stranden’. Hou het getijdenschema wel goed in de gaten, want bij hoogtij verdwijnt het gesteente onder water. 

Is Baskenland niet ver genoeg voor je? Deze route brengt je in twee weken dwars door het binnenland van Sri Lanka.

• Deel