Bijna 400 doden in 13 jaar: waarom steeds meer plekken selfies verbieden

“If you don’t share it, it didn’t happen”: het lijkt de houding van veel avonturiers. Met steeds vaker een fatale afloop. Sterker nog, er sterven jaarlijks meer mensen als gevolg van een ‘gevaarlijke selfie’ dan door haaienaanvallen. En vooral op reis gaat het vaak mis.

Nog even een snelle foto op die steile klif, hangend uit het raam van je trein of met die levensgevaarlijke grizzlybeer op de achtergrond. Het klinkt misschien gestoord, maar toch komen dit soort selfie-gerelateerde ongelukken steeds vaker voor. Niet zo gek ook, aangezien we jaarlijks met z’n allen zo’n 1,81 triljoen foto’s maken. Oftewel: zo’n 5 miljard per dag en zo’n 57 duizend per seconde. 

De laatste foto

De verhalen over fatale selfies zijn oneindig. Een kleine zoekopdracht levert tientallen verdrietige nieuwsberichten op. Vaak zijn het individuele gevallen van reizigers die op een gevaarlijke plek een foto maken en naar beneden vallen of verdrinken. Maar ook ongelukken in het verkeer of elektrocutie op treinsporen zijn veel gehoorde gevolgen van het nemen van ondoordachte reisfoto’s. 

Soms gaat het zelfs zo mis dat hele groepen om het leven komen. Zo zorgden bootpassagiers in Indonesië in 2021 met een groepsselfie voor een tragisch ongeluk. Omdat de passagiers allemaal aan één kant van de boot stonden, kapseisde het voertuig. Met negen doden en elf gewonden tot gevolg. 

Een ander verhaal is dat van een Pools gezin in 2014. De vier gezinsleden klommen over een barrière in Portugal om een vakantieselfie te maken. De twee ouders vielen vervolgens naar beneden en lieten hun twee kinderen achter. 

Statistieken liegen niet

Dat dit probleem groeit, blijkt wel uit een onderzoek van Journal of Travel Medicine in 2022. Onderzoekers kwamen erachter dat er tussen 2008 en 2021 bijna vierhonderd mensen overleden door selfie-gerelateerde ongelukken. 141 daarvan werden geïdentificeerd als reiziger. Tot aan de Covid-pandemie nam dit aantal hard toe, met alleen al 68 doden in 2019. 

En dat was niet het eerste onderzoek met zorgwekkende resultaten. Ook het All India Institute of Medical Sciences deed in 2018 onderzoek naar selfie-gerelateerde doden tussen 2011 en 2017. De conclusie: maar liefst 259 mensen kwamen om het leven door het nemen van gevaarlijke selfies. In beide onderzoeken kwam naar voren dat het overgrote deel van de slachtoffers jonger dan dertig jaar was en dat vooral mannen om het leven kwamen. De grootste boosdoeners van het uiteindelijke overlijden bleken verdrinking, naar beneden vallen en ongelukken in transport. 

Agam Bansal, hoofdresearcher van het onderzoek van All India Institute of Medical Sciences, gaf tegenover The Washington Post aan dat er sprake is van een groot gezondheidsprobleem. Ook denkt hij dat het eigenlijke aantal nog veel hoger kan liggen, omdat veel selfie-ongevallen mogelijk niet geregistreerd zijn. 

Selfieverbod 

De toename van dodelijke ongelukken is steeds vaker reden voor instanties om een selfieverbod toe te passen. Zo besloot een Japanse spoorwegmaatschappij selfiesticks op en rond het spoor te verbieden vanwege het gevaar voor elektrocutie. En ook de Indiase stad Mumbai koos er in 2016 al voor om zestien ‘no-selfie zones’ in het leven te roepen na een jaar vol dodelijke selfieongelukken. Op enkele stranden, toeristische uitkijkplaatsen en festivalterreinen moet je het dus even zonder je front-camera doen. 

Ook in de Verenigde Staten hebben instanties maatregelen genomen tegen selfiegevaar. Zo is het in de staat New York verboden om een selfie met een wilde kat te nemen en rond Lake Tahoe, dat op de grens van Californië en Nevada ligt, is het verboden om selfies met beren te nemen. Niet zo gek natuurlijk, aangezien het levensgevaarlijk is om je rug naar deze dieren toe te keren. 

Blijft Europa dan nog achter? Nee, hoor. Zo mag je in het Spaanse Pamplona geen selfies maken tijdens het stierenrennen en kwam het prachtige Italiaanse Portofino eerder in het nieuws vanwege een selfieverbod. Burgemeester Viacava nuanceerde dat later in een interview nog wel. Hij gaf aan dat de vele toeristen door het maken van selfies opstoppingen veroorzaken. En dan zorgt weer voor gevaren in de smalle straten van de Italiaanse Rivièra.

Volksgezondheidprobleem

Volgens onderzoekers van het Journal of Medical Internet Research zijn selfieverboden mogelijk niet voldoende. Zij pleitten er in 2023 voor om selfie-gerelateerde incidenten te zien als een volksgezondheidsprobleem. Volgens onderzoekers worden de slachtoffers van dodelijke selfies in de media vaak als ‘dom’ afgebeeld, terwijl ons selfie-gedrag vergeleken zou moeten worden met bijvoorbeeld ongezond eten of roken. 

Ook gaven dezelfde wetenschappers in hun onderzoek aan dat het verstandig kan zijn om directe veiligheidsboodschappen naar gebruikers van sociale media te sturen wanneer ze op risicovolle locaties zijn. Misschien dat reizigers er op die manier toch bewust van worden dat ‘alles voor de veiligheid’ belangrijker is dan ‘alles voor de likes’. 

Over selfies gesproken: deze reisfoto’s in Bali zijn niet altijd wat het lijkt.

• Deel