’s Werelds mooiste metrostations vind je in… Oezbekistan?!

Snel van A naar B in een wereldstad? Dan neem je de metro. Toch ben je meestal weer blij als je boven de grond bent en de hete en drukke stations achter je hebt gelaten. Hoe anders is dat in Tasjkent, waar elke halte je overvalt met pracht en praal.

Wellicht heb je wel eens foto’s van de bekende metrostations in Moskou gezien. Wachten op je lift doe je hier in museumachtige hallen vol luxe kroonluchters, marmeren pilaren en roltrappen die uit een ander tijdperk lijken te komen. Toch geldt dat niet alleen voor de Russische hoofdstad. De metrostations in Tasjkent, de hoofdstad van Oezbekistan, zijn minstens zo indrukwekkend. Museums zijn overbodig in deze miljoenenstad, waar je oneindig veel kunst, erfgoed en historie onder de grond bewondert voor een metroticket van omgerekend elf cent. 

Aardbeving en Sovjettrots 

Even terug naar het begin. Want waarom heeft de Oezbeekse hoofdstad, met ruim twee miljoen inwoners, zoveel schoonheid onder de grond? De oorsprong zit ‘m in natuurgeweld. In 1966 werd Tasjkent getroffen door een verwoestende aardbeving. Een groot deel van de stad was vernietigd en honderdduizenden mensen waren in één klap dakloos. Na deze verschrikkelijke ramp zag de regering van de Sovjet-Unie, waar Oezbekistan onder viel, de kans schoon om van Tasjkent een échte communistische modelstad te maken.

En bij zo’n modelstad hoorde ook een metro. De bouw startte in 1968 en in 1977 werd Tasjkent de eerste Centraal-Aziatische stad met een metrolijn. Op dat moment stond het land nog altijd onder Sovjetbewind. Niet zo gek dus dat veel stations een soort eerbetoon aan Russische ‘helden’ zijn. Toch zou het te makkelijk zijn om alle stations communistisch erfgoed te noemen. Want ook de Oezbeekse identiteit zit diep in de wachttunnels verworven. 

Nucleaire bunker

Toen het metronetwerk opende, telde het één lijn en negen stations. Tegenwoordig zijn dat vier lijnen en bijna vijftig stations. Toch bleef de schoonheid lange tijd onder de grond verborgen. Tot juni 2018 was het namelijk ten strengste verboden om er foto’s te maken. De reden? De metroverbinding diende in eerste instantie niet alleen als vervoerlijn, maar ook als nucleaire schuilplaats. De Oezbeekse overheid zag het ondergrondse netwerk daarom als een militaire faciliteit. 

Reis door de tijd

Gelukkig is dat tegenwoordig anders. Want heb je het geluk om deze stations te bewonderen? Dan zal het niet meevallen om je camera op zak te laten. De lijst van de meest fotogenieke stations is lang, met oneindig veel voorbeelden. Kosmonavtlar behoort ongetwijfeld tot dat lijstje. Dit station staat helemaal in het thema van ruimtevaart. Het ontwerp is gebaseerd op de Melkweg en op elke muur vind je een eerbetoon aan succesvolle Sovjet-ruimtevaarders zoals Valentina Teresjkova en Yuri Gagarin. 

Ook zeker niet overslaan? Het Alisher Navoi station. Deze is vernoemd naar een bekende Afghaanse schrijver uit de vijftiende eeuw. Hij wordt in Oezbekistan gezien als nationale poëet. In tegenstelling tot veel stations met een meer ‘communistische’ stijl, is deze wachthal een ode aan moskeeën, religieuze scholen en de Zijderoute. 

Oké, nog eentje dan. Mustaqillik Maydoni is absoluut de moeite waard. Niet enkel vanwege de chique kroonluchters en imposante marmeren zuilen, maar ook vanwege het verhaal. Dit station, dat meer weg heeft van een paleisfoyer, opende in 1977 onder de naam Lenin Maydoni, oftewel: Leninplein. Het behield die naam tot 1991, toen de Sovjet-Unie viel en Oezbekistan onafhankelijk werd. Goede reden voor de Oezbeken om de naam te veranderen naar Mustaqillik Maydoni: Onafhankelijkheidsplein. 

Goedkoop en koel

Blijf je maximaal dertig dagen in Oezbekistan? Dan heb je geen visum nodig en hoef je je enkel te registreren bij de autoriteiten. Het reisadvies naar het land is voornamelijk geel. Het is dus veilig om naar Oezbekistan te reizen, mits je je goed voorbereid. Zoals eerder gezegd bezoek je de prachtige metrostations in Tasjkent al voor omgerekend elf cent. Daarmee kan je zo lang reizen als je wil, zolang je maar niet uitcheckt. 

Geen tijd of zin om alle stations af te gaan? Neem dan in ieder geval de blauwe en rode lijn. Deze routes loodsen je langs de allermooiste en oudste stations. De metro is elke dag open van vijf uur in de ochtend tot middennacht. Bezoek je Oezbekistan in de bloedhete zomermaanden? Duik dan onder op het heetst van de dag. In tegenstelling tot andere vervoermiddelen in de stad, heeft het metronetwerk ook nog eens goede airconditioning. Zo ga je helemaal op je gemak op twee soort reizen: eentje om je van A naar B te vervoeren en eentje door de geschiedenis van het land. 

Te claustrofobisch om je reis onder de grond door te brengen? Verken Centraal-Azië via de indrukwekkende Pamir Highway. 

• Deel