Waarom je in 2024 het noorderlicht zo vaak ziet

We trekken maar al te graag naar de poolcirkel om het kosmische fenomeen van de welbekende, dansende, felgroene lichtstralen te aanschouwen. Wie dit een keer wil meemaken heeft dit jaar geluk, want in 2024 is het noorderlicht op z’n sterkst sinds twintig jaar. Hoe kan dat?

Het noorderlicht, of aurora borealis, kennen we natuurlijk allemaal wel. Het is hét natuurlijke lichtverschijnsel waarvoor je naar de Scandinavische landen of andere gebieden rondom de poolcirkel trekt. Het fenomeen treedt op wanneer deeltjes van de zon in aanraking komen met de atmosfeer van de aarde. Deze deeltjes worden door zonnevlammen en coronale massa-ejecties de ruimte in geslingerd. Wanneer ze de aardatmosfeer bereiken, botsen ze met gasmoleculen, wat zorgt voor schitterende lichtshows.

Maak je klaar voor de solar maximum

En dat maken we in 2024 steeds meer mee. Waarom? Door de hoge piekactiviteit. De zon volgt namelijk een cyclus van ongeveer elf jaar, waarin de activiteit toe- en afneemt. Als de activiteit op z’n hoogst is, noemen we dat een zogenaamde solar maximum. En dat is in 2024 het geval.

Door deze solar maximum breidt de zogenaamde ‘aurorale zone’ uit. Die aurorale zone noemen we de lucht in het gebied boven de noordpool waar het noorderlicht zicht het vaakste laat zien. Normaal gesproken is dit het beste te zien in de noordelijke regio's in landen zoals Noorwegen, Finland, Zweden, IJsland en andere delen van Noord-Amerika. Maar tijdens de aankomende solar maximum breidt de aurorale zone zich uit. Door deze verschuiving is het noorderlicht tijdelijk zelfs in zuidelijker gelegen delen van Europa, zoals in Nederland en Zuid-Engeland, te zien. Eind vorig jaar kregen we al een voorproefje van hoe dat eruitzag in Nederland.

Deze aankomende solar maximum is daarnaast extra bijzonder, omdat de laatste piek in 2014 de zwakste was in honderd jaar. Dit betekent dat de zon, na een relatief rustige periode, nu opbloeit met een intensiteit die we lang niet hebben gezien. Wetenschappers voorspelden begin 2024 dat de zon de solar maximum zou bereiken tussen januari en oktober.

Beste tijd en plaats voor het noorderlicht

De beste tijd om het noorderlicht te aanschouwen is tijdens de maanden rond de zogenaamde ‘equinoxen’. Een equinox is een tijdstip in het jaar waarop de zon loodrecht boven de aarde staat. Dit is in de lente rond maart en in de herfst rond oktober. Voor een optimale ervaring, ga je naar een locatie met weinig lichtvervuiling. Ga bijvoorbeeld de zee op of begeef je middenin de ongerepte Scandinavische of Canadese natuur. En nu het zich ook in Nederland vaker zal tonen, kan je ook naar een Dark Sky Park gaan in Nederland om het goed te bekijken. En wil je nog preciezer weten wanneer je moet gaan? Verschillende apps die beschikbaar zijn voor je telefoon kunnen ruimteweersvoorspellingen maken en je op weg helpen bij het plannen van je nachtkijkavonturen.

Is deze solar maximum gevaarlijk?

Oké, allemaal leuk en aardig dat licht, maar heeft die hoge zonneactiviteit ook invloed op onze gezondheid? Het korte antwoord is nee. Hoewel verhoogde zonneactiviteit spectaculaire visuele effecten belooft, verzekeren experts dat dit niet het geval is. Wel kan intense zonneactiviteit effect hebben op satellietcommunicatie en elektrische netwerken.

Het noorderlicht ervaren is altijd een onvergetelijke gebeurtenis, maar dit jaar is het meer dan dat. Het is een historisch moment in de natuurgeschiedenis. In 2024 biedt de natuur ons een zeldzame kans om een van haar meest indrukwekkende spektakels voor even niet zo zeldzaam te maken.

Op de Finse poolcirkel naar het noorderlicht staren? Lees hoe je dat binnen 48 uur doet zonder het vliegtuig te gebruiken.

• Deel