Wijngaardhoppen in Zuid-Afrika? Zo doe je dat

Wie de wijnstreken van Zuid-Afrika wil verkennen, moet in de buurt van Kaapstad zijn. Als het hart van de Zuid-Afrikaanse wijnhandel, liggen de wijngaarden als een waaier om de metropool heen. Wij nemen je mee door dit landschap en zetten de beste wijnspots voor je op een rij.

De allerbekendste regio is Stellenbosch. Van alle wijnstreken ligt deze het dichtste bij Kaapstad. Doordat Stellenbosch altijd al zo’n eenvoudige toegang had tot dit wereldwijde handelscentrum, kon deze streek uitgroeien tot een van de grootste ter wereld.

Maar de wijnregio van Zuid-Afrika in het zuidwesten van het land reikt natuurlijk veel verder dan alleen Stellenbosch. Neem bijvoorbeeld Franschhoek, Constantia Robertson, Paarl, Klein Karoo, Wellington, Swellendam of Overberg. Op deze weilanden groeien en bloeien de druivenstruiken aan de lopende band.

Om welke wijn staat Zuid-Afrika bekend?

De meeste wijnen uit Zuid-Afrika worden gemaakt van de pinotage druif en de chenin blancdruif. De pinotage is een mix van pinot noir en hermitage en daarmee een typisch Zuid-Afrikaanse druivensoort. Veel van de rode wijnen uit Zuid-Afrika zijn dus afkomstig van deze druif.

En de chenin blanc? Zoals de naam al doet vermoeden, is dit een witte druif die wordt gebruikt voor droge, witte en mousserende wijnen, zoals een lekkere chardonnay of een sauvignon blanc. Maar Zuid-Afrika kent meer specialiteiten: colombard, cabernet sauvignon, shiraz, merlot en cinsaut zijn allemaal typisch Zuid-Afrikaanse wijnsoorten.

Een ongemakkelijk verleden

De wijnbouw zou geïntroduceerd zijn door Nederlandse kolonisten en uiteindelijk geperfectioneerd zijn door uit Frankrijk gevluchte protestanten, de hugenoten. De echte impuls aan de wijnindustrie komt als de Britse kolonisten het voor het zeggen krijgen in Zuid-Afrika.

Het land kent een gigantische wijncultuur en is ieder jaar wel in top-10 lijstjes van meest producerende wijnlanden terug te vinden. En toch kleeft er iets aan. De omstreden nalatenschap van de apartheid heeft namelijk ook in de wijnstreken nog altijd een grote invloed.

De overheid probeert door apartheid benadeelde inwoners meer te betrekken in het bedrijfsleven, maar er is nog een lange weg te gaan. In Stellenbosch vind je bijvoorbeeld maar liefst honderdzeventig wijnhuizen, waarvan slechts drie in het bezit zijn van zwarte wijnmakers. Een pijnlijke uitzondering op de regel dus.

De hoop van Stellenbosch

Seven Sisters Vineyards is een van die uitzonderingen. In een door witte mannen gedomineerde wijnindustrie kochten zeven zussen en een broer een dor, braakliggend stuk land. Met hoge verwachtingen begonnen ze in 2009 aan hun avontuur, maar ze zagen al snel dat apartheid nog altijd diepgeworteld zat in de traditionele wijncultuur. Toch zetten ze door en werden hier de eerste zaadjes geplant voor de goedlopende wijngaard die het nu is.

Baas over je eigen wijngaard

In Wellington vind je wel ongeveer vierhonderd wijnhuizen. Toch zijn ook hier weinig wijnhuizen beheerd door zwarte initiatiefnemers. Thokozani breekt met alle oude tradities. Bij deze wijngaard kunnen wijnplukkers namelijk aandeelhouder worden. Als ze drie jaar in dienst zijn, mogen ze zich voor het aandeelhouderschap intekenen. Op deze manier is de wijngaard écht van de wijnboeren zelf en niet van een van de vele rijke, witte mannen.

Meer zwarte wijnhuizen

Wil je meer wijnhuizen bezoeken in Zuid-Afrika die beheerd worden door zwarte wijnboeren? Dan is Klein Goederust in Franschhoek een goede start. Deze wijngaard wordt beheerd door wijnkenner Nomaroma Siguqa, die er sinds 2019 de leiding heeft. En ook Khayelitsha heeft een eigen wijngaard die geheel geleid wordt door zwarte wijnkenners. Khayelitsha’s Finest Wines verzorgt proeverijen en evenementen door heel Kaapstad. Je kan ook op afspraak een wijntour boeken.

De eervolle vermelding gaat uit naar Stark-Condé in Stellenbosch. Deze wijngaard wordt beheerd een mix van witte en zwarte wijnkenners. Hun verhaal is een bijzonder lichtpuntje en een baken van hoop in een door apartheid beschadigd land. Het familiebedrijf vol avontuurlijke wereldburgers heeft roots van Cuba tot aan Japan. Ze spannen zich dan ook actief in om zwarte Zuid-Afrikanen op belangrijke plekken binnen het bedrijf neer te zetten. En zo geschiedde, want wijnmaker Rüdger van Wyk kwam in 2014 via een stimuleringsproject van achtergestelde Zuid-Afrikanen binnen en is nu het creatieve brein achter alle wijnen van Stark-Condé.

• Deel