Van Nagasaki naar Edo: Maak de historische hofreis door Japan

Nederland was heel lang het enige Europese land dat mocht handelen met Japan. De voorwaarde? Eens per jaar moest een groep handelaars de Hofreis van Nagasaki naar Edo, 't huidige Tokio, afleggen. Lees hoe je zelf deze reis vandaag de dag (een stuk sneller) maakt.

De Hofreis van Nagasaki naar Tokio was een jaarlijks terugkerende reis van de Nederlandse delegatie op Dejima om hun eer te bewijzen aan de Japanse keizer. Rond half februari vertrok een stoet van zo’n honderd man over land en zee om uiteindelijk eind maart in het keizerlijk paleis aan te komen. De afstand? Zo’n vijftienhonderd kilometer.

Inmiddels zijn dit soort reistijden niet meer van nu. De reis die toen anderhalve maand duurde, zou je nu in een dag kunnen afleggen door de razendsnelle Shinkansen, de hogesnelheidstrein die met een snelheid van driehonderd kilometer per uur over het spoor raast. Dan zou je wel aan alle leuke stops voorbijgaan en mis je een enorm deel van Japan – en omdat we een reisplatform zijn, vinden we dat een beetje zonde. Daarom steken we de hofreis in een nieuw jasje. Reis mee van Nagasaki naar Tokio en geniet van al het moois dat je onderweg tegenkomt.

Alvast goed om te weten: nee, Japan is niet goedkoop. Toch vallen de treinkaartjes qua prijs relatief mee. Zo kan je voor omgerekend ongeveer driehonderdvijftig euro twee weken lang het land verkennen met de trein. Daarop zijn geen uitzonderingen op hogesnelheidslijnen of irritante constructies zoals ‘je kaart is veertien dagen geldig, maar je hebt maar vijf reisdagen’ – Europese spoorlijnen, kijken we even mee?

Voordat we beginnen alvast een kleine disclaimer: we begrijpen dat het misschien praktischer is om te beginnen in Tokio, omdat daar de meeste directe vluchten op landen. Het is dan ook gewoon mogelijk om de route om te draaien.

Startpunt Nagasaki

Willen we het precies doen zoals ze het vroeger deden, dan beginnen we in Nagasaki op Dejima. Dit is de enige plek waar Nederlanders als enige Europese handelaars mochten wonen, dus vanuit hier vertrok de lange pelgrimstocht naar Edo, het huidige Tokio. Trek voor Nagasaki ongeveer twee dagen uit om de stad goed te verkennen. Wandel door het Vredespark, ga naar de tempel van Suwa, bezoek Hashima-eiland of kijk uit over de stad na het beklimmen van de ruim driehonderdmeterhoge Inasaberg.

De Domtoren in Japan

De volgende stop is Sasebo. Met de trein duurt deze reis ongeveer anderhalf uur. Op een halfuur rijden vanaf het centrum vind je Huis Ten Bosch, het attractiepark waarin Nederland is nagemaakt. Je vindt hier een replica van de Domtoren uit Utrecht en de Amsterdamse grachten. En je moet het ze nageven; het is tot in perfectie uitgevoerd. Het park ligt tussen Nagasaki en Sasebo, dus je zou hier ook onderweg al even langs kunnen gaan. Voor een panoramisch uitzicht over de stad, kan je naar het Tenjinyamapark gaan in de heuvels. Het is verder geen stad om al te lang te blijven hangen, dus het advies is om niet meer dan twee dagen uit te trekken voor deze stad.

Fukuoka

Na Sasebo vertrekken we naar Fukuoka, een treinreis van bijna twee uur. Fukuoka is een van de meest ondergewaardeerde steden van Japan en is met anderhalf miljoen inwoners geen kleintje. Bezoek het Ohoripark en haal je lunch op bij de Yanagibashimarkt. Voor een panoramisch uitzicht beklim je de Fukuokatoren of ga je voor een ritje in het reuzenrad van Uminonakamichipark aan zee. De cultuursnuivers onder ons kunnen hun hart ophalen door een bezoekje aan de Tochojitempel of het stadsmuseum van Fukuoka te brengen.

Vanuit hier kan je in een halfuur in Shimonoseki zijn, de volgende halte. Bij elkaar opgeteld deden de Nederlanders ongeveer een week over dit stuk, een reis die je nu in vier uur met de trein aflegt als je alleen de treinreistijden bij elkaar optelt vanaf Nagasaki.

Vasthouden aan het verleden: bevaar de Japanse Binnenzee

Wil je dicht bij de geschiedenis blijven en de tocht precies zo afleggen zoals de Nederlanders dat vroeger deden? Dan moet je vanaf hier je tocht verder afleggen per boot door de Japanse Binnenzee, een zee met dezelfde oppervlakte als heel Noord-Macedonië. Je kan vanaf Shimonoseki een boottocht nemen naar Osaka met veerboot de Sunflower. Een kaartje is zo’n zeventig euro en het is mogelijk om de tocht ’s nachts af te leggen. Vertrek je vanuit Shimonoseki rond zeven uur ’s avonds, dan word je rond acht uur ’s ochtends wakker in Osaka. Kies je voor deze route? Dan zal je Hiroshima moeten skippen. En wil de tocht andersom afleggen en in Tokio beginnen? Geen probleem, de boot gaat ook de andere kant op.

Van Hiroshima naar Osaka met de trein? Lees hier hoe je met de trein door Japan reist.

In de baai van Osaka

De heuvelstad Osaka is naast Tokio en Yokohama de grootste stad van Japan, met bijna drie miljoen inwoners. Niet alleen is Osaka zelf goed te bereiken met de hogesnelheidstrein, maar ook in de stad kom je makkelijk rond met de metro, trein of bus. Ideaal dus om de stad goed te verkennen. Een plek die je gezien moet hebben? Het Osaka-kasteel, vanaf waar je een goed uitzicht hebt over de stad. Tijd over? Ga dan het kasteel in voor een duik in de geschiedenis. Vanuit Osaka kan je vervolgens makkelijk naar Kyoto, Kobo en Nara met de trein.

En ben je een kattenliefhebber, zoals ongeveer iedere Japanner ooit? Dan moet je naar het kattenstation Kishi. Tot 2015 was de kat Tama de baas van dit station. Vanaf Osaka kan je met een uur op station Wakayama staan als je de Limited Express Kuroshio neemt. Stap over op de kattentrein ‘Kishigawa’ om op kattenstation Kishi te komen. In totaal ben je een krappe twee uur onderweg, maar deel daarvan zit je al in de kattentrein, dus de kattenervaring begint al na een uur reizen.

Meer katten in Japan? Bezoek dan het katteneiland Aoshima dicht bij Hiroshima.

Gamers verzamelen!

Het is zover. Het Mekka voor iedere gamer, de stad waar je absoluut moet zijn geweest als je van joysticks en A- of B-knoppen houdt: Kyoto. We zijn aangekomen in de thuishaven van Pokémon, Mario, Donkey Kong, Legend of Zelda, Starfox en nog veel meer figuren van een niet nader te noemen videogamegigant. En voordat je helemaal afreist naar het hoofdkantoor: nee, je kan het gebouw niet in. Maar niet getreurd: vanaf deze herfst opent er een museum in het zuiden van de stad.

Maar Kyoto heeft natuurlijk veel meer te bieden dan fictieve spelkarakters. Breng bijvoorbeeld een bezoek aan de legendarische tempels de Rokuonjitempel of het Mikami-altaar. Ook een aanrader is de wijk Gion, bekend om de vele geisha die hier wonen. Wees wel respectvol en maak geen foto’s of video’s van de geisha die hier rondlopen. Daar is menig onbeschofte toerist al viral mee gegaan.

Bewandel de eeuwenoude Tōkaidō

Vanaf Kyoto legden de Nederlanders de rest van de tocht af over de Tōkaidō, een wandelpad dat de ‘Oostelijke Zeeweg’ wordt genoemd. Deze hoofdweg in Japan heeft een legendarische status, omdat het de belangrijkste steden van Japan met elkaar verbond. Langs de route waren door de overheid goedgekeurde halteplaatsen (shukuba) gevestigd waar de reizigers konden rusten. De Tōkaidō had 53 van deze halteplaatsen. Een paar van deze waren ook controleposten waar de reizigers hun paspoort moesten laten zien om te kunnen passeren. De Nederlanders deden ruim tweeënhalve week over deze tocht. Nu kan je deze tocht nog steeds lopen. Vind je dit nogal een lange wandeling of past ’t net niet in je planning? Het is ook mogelijk om ‘m op te breken en een wandeltour naar Yuya Onsen te maken, om vanaf daar weer de trein te pakken naar Tokio of Kyoto. Geen wandelaar? Dan sta je dankzij de hogesnelheidstrein binnen drie uur in Tokio.

Een legendarisch zwaard en samoerai in Nagoya

Maar onderweg doe je er goed aan om een stop te maken in de stad Nagoya, met ruim tweemiljoen inwoners de vierde stad van Japan. Beklim een van de Nagoyatorens voor een panoramisch uitzicht over de stad of bezoek het zestiende-eeuwse Nagoyakasteel, een van de mooiste kastelen van Japan.

En wat voor ons als televisieprogramma ook een leuk gegeven is, is dat in Nagoya de oudste televisietoren van Japan staat! Jaja, deze Miraitoren werd in 1954 gebouwd. Hoe je ‘m het beste herkent? De toren heeft wat weg van een kleine Eiffeltoren – die overigens in Tokio helemaal is nagebouwd. En als je een hapje wil eten, ga dan voor de Kishimen, platte udonnoodles, of de Hitsumabushi, een typisch gerecht met gegrilde paling uit deze stad.

 Hou je van mythes? Dan moet je naar de Atsuta-san, een spiritueel altaar midden in een stadspark, waar je het legendarische Kusanagizwaard vindt. Het zou volgens de mythologie in een achtkoppig monster hebben gezeten. De god Susanoo weet het monster te verslaan om zo zeven van de acht dochters van de vader van de beeldschone Kushinada-hime te bevrijden. In ruil voor het verslaan van het monster vraagt hij de hand van Kushinada-hime. Daar komt nog bij dat de stad bekendstaat om de sterke samoeraigeschiedenis met Oda Nobunaga, een van de bekendste samoerai van Japan, als stichter. Een altaar voor een magisch zwaard is hier dus zeker op zijn plaats.

Een hoofdstad van uitersten

Tokio zit vol met verrassingen en uitersten. Van overprikkeld raken op het wereldbekende Shibuyakruispunt, tot een oase van rust in Uenopark. Hou je van een bruisend nachtleven? Ga dan naar de wijken Shibuya of Roppongi. In de buurt van Shibuya vind je Harajuku, het epicentrum van jongerencultuur met een kleurrijke en eigenzinnige stijl. Zeker de straat Takeshita is hier een bezoek waard vanwege de vele cafés en ook de boulevard Omotesando mag niet ontbreken op je lijst. En wie een keer een sumoworstelwedstrijd wil meemaken, kan het beste naar het Ryogoku Kokugikanstadion. Hier in de buurt vind je ook het sumoworstelmuseum, mocht je voor of na de wedstrijd nog iets meer willen weten over deze sport voor zwaargewichten.

En ben je na je sumoworstelwedstrijd wel toe aan een lekker hapje eten? Ga dan naar de Tsukijimarkt, Tokio Ramenstraat op het centraal station of Omoide Yokocho, een smalle steeg met kleine streetfoodbars waar je de beste yakitori en izakaya kan halen. Kan je maar geen genoeg krijgen van de vele, schitterende tempels in Tokio? Ga dan naar het Meiji-altaar in het Yoyogipark in Shibuya of bezoek het keizerlijk paleis dat zich naast het station bevindt. Ben je meer van de botanische tuinen, wetenschapsmusea en moderne kunst? Ga dan naar het havendistrict Koto.

Ben je na Tokio nog niet klaar? Je kan ook helemaal door naar Hokaido, het meest noordelijke eiland van Japan. Dit deel van Japan staat erom bekend iets rustiger te zijn dan de rest van Japan. Vanaf Tokio reis je dan door naar Shin-Hakodate-Hokuto, langs Fukushima. Daarna kan je nog doorreizen naar Sapporo, de grootste stad van Hokaido. Vanaf Tokio zit je dan ongeveer acht uur in de trein. Zou je vanaf Nagasaki reizen, reken dan op ongeveer zeventien reisuren. Je kan met deze lange route het beste een treinreiskaart voor drie weken nemen om alles goed te kunnen zien. Deze is omgerekend zo’n vierhonderdvijftig euro.

Laat jij je graag culinair uitdagen? Probeer dan deze Japanse delicatesse: vissensperma.

• Deel