Van paprikahoofdstad tot kleinste stad ter wereld: 10 charmante plaatsen in de Balkan

- Artikel
- 06 maa 2025
- 8 minuten leestijd
Een reis naar de Balkan belooft geïsoleerde berggebieden, blauwe meren, een prachtige kustlijn én charmante steden. We zoomen in op dat laatste en presenteren tien bijzondere plaatsen.
Voordat we beginnen is het misschien handig om even in te zoomen op het gebied. Want wat valt er nou eigenlijk onder ‘De Balkan’? Daar bestaat nogal wat onduidelijkheid over. Voor nu houden wij even het vasteland aan dat zich ten zuiden van de rivieren Donau en Sava bevindt. Denk daarbij aan landen als Albanië, Bosnië en Herzegovina, Servië, Bulgarije, Kosovo, Montenegro, Kroatië en Noord-Macedonië. Maar ook Griekenland, Turkije, Roemenië, Slovenië en Moldavië vallen deels onder deze regio. Een enorm gebied dus, waar prachtige natuur hand-in-hand gaat met de mooiste steden en dorpen. We lichten er tien uit die wat ons betreft zeker een bezoek waard zijn.

Albanese stad van steen
We beginnen in Albanië. In Gjirokastër om precies te zijn. Deze ‘stad van steen’ staat op de UNESCO Werelderfgoedlijst en dat is niet voor niets. De stenen daken en traditionele Ottomaanse huizen zijn goed bewaard en vullen de steile hellingen langs de Lumi Drinorivier. Bezoek de Gjirokastra Bazaar, waar al sinds de zeventiende eeuw volop gehandeld wordt. Slenter door smalle stegen, drink koffie bij knusse cafés en loop binnen bij één van de vele ambachtelijke winkels. En wil je echt even in het verleden van de stad duiken? Bezoek dan het Kasteel van Gjirokastër: een imposant kasteel met geweldige panorama’s én eeuwen aan geschiedenis.

Oogappel van Bosnië en Herzegovina
Toegegeven: geheim of onbekend is Mostar allerminst. Maar als we het over charmante steden in de Balkan hebben, kunnen we deze plek natuurlijk niet overslaan. Want waar Sarajevo de hoofdstad van Bosnië en Herzegovina is, is Mostar de oogappel. Dat heeft voor een groot deel te maken met de iconische Stari Most-brug, die prachtig boven de helderblauwe Neratvarivier uitsteekt en twee stadsdelen van Mostar verbindt. Maar niet alleen de brug is een genot voor je ogen. Het centrum van de stad is prachtig en barst van de Ottomaanse invloeden. Drink koffie in een van de gezellige smalle straten of beklim de minaret van de Koski Mehmed Pasha Moskee, vanwaar je een geweldig uitzicht hebt over de stad.
Ben je in Mostar? Sla dan ook zeker steden als Pocitelj, Blagaj en Medugorje niet over. Wil je daar meer over weten? Lees hier alles over een roadtrip door het zuiden van dit bijzondere land.

Oude hoofdstad van Bulgarije
Tot twee keer toe was dit de hoofdstad van Bulgarije. Die titel is Veliko Tarnovo inmiddels kwijt, maar qua allure heeft het nog alles weg van een belangrijke plek. Verspreid over drie heuvels en omhelst door de Jantrarivier zorgt deze stad voor prachtige plaatjes, zelfs als je je nog buiten het aandoenlijke stadscentrum bevindt. Hier loop je door gezellige straten vol winkels en cafés, bezoek je de Samovodska Charshia-markt voor de perfecte souvenir en klim je naar de middeleeuwse Tsarevets vesting, die fier boven de stad uittorent.

Japans Kosovo?
Gjakovë was vijfhonderd jaar lang dé handelsstad van de regio. En dat is nog altijd een goede reden om deze bijzondere Kosovaarse stad te bezoeken. Wie over de kilometerslange bazaar loopt – de grootste en oudste van Kosovo – zal zich ongetwijfeld verbazen over de bijzondere houten winkels en boetieks, die op sommige plekken bijna Japans aanvoelen. Maar loop ook zeker binnen bij de Hadum Moskee, in het hart van deze bazaar. Deze dateert uit 1594 en trakteert je op indrukwekkende schilderingen aan de binnenkant.
Gjakovë is zeker niet de enige charmante Kosovaarse stad. Lees hier alles over Prizren: dé culturele hoofdstad van Kosovo.

Kunst en muziek in Kroatisch binnenland
Van Rovinj, Poreč en Pula in het noorden tot Trogir en Split in het zuiden: vooral langs de Adriatische kust telt Kroatië oneindig veel charmante steden en dorpen. Precies daarom zoomen wij in op het Kroatische binnenland, een regio die nog onderbelicht is. We stellen je voor aan Grožnjan, dat zich bevindt tussen de groene heuvels van Istrië. Halverwege de vorige eeuw liep Grožnjan in rap tempo leeg, totdat kunstenaars en muzikanten de plek in de jaren zestig een tweede kans gaven. Vandaag de dag is die invloed goed zichtbaar. Het dorp kent veel kunstgalerieën, ateliers en in de zomer openluchtconcerten en muziekfestivals. Beweeg je door de smalle, stenen straten, bewonder de Romeinse architectuur en hou je ogen en oren open; er is hier altijd wel wat te beleven.

Kleinste van Kroatië én de wereld
We blijven nog even in Kroatië. Want als we het over bijzondere steden hebben, kunnen we Hum niet overslaan. Ondanks zeventien inwoners en veertien huizen staat Hum te boek als stad. En dat bizarre feit zorgt ervoor dat Hum de titel van kleinste stad ter wereld draagt. En nu vraag je je waarschijnlijk af: wat is er dan zoal te beleven in de kleinste stad ter wereld? Op een museum met kunstwerken en een stadsmuur na niet zo heel veel. Een week doorbrengen in Hum is dus niet nodig, maar de stad heeft een pittoresk uiterlijk en wordt omringd door groene heuvels. Extra voordeel? De weg naar Hum is met knusse gehuchten en kronkelende wegen al meer dan de moeite waard.

Noord-Macedonisch Jeruzalem?
Waar hoofdstad Skopje er in het afgelopen decennium alles aan deed om de stad van meer pracht en praal te voorzien, heeft Ohrid dat helemaal niet nodig. Deze stad, met een kleine veertigduizend inwoners, ligt pal aan het gelijknamige Meer van Ohrid: een van de oudste en diepste meren van Europa. En die enorme waterplas is slechts één reden om naar Ohrid te gaan. Het centrum is prachtig en met honderden grote én kleine kerken komt de bijnaam ‘het Jeruzalem van de Balkan’ niet uit de lucht vallen. Langzaam maar zeker groeit de populariteit van Ohrid en wordt het door steeds meer reizigers gevonden, maar verwacht hier nog altijd geen Venetië-achtige toestanden en prijzen. En ben je de stad toch even zat? Dan is een heerlijke duik in het meer of een wandeling door een van de drie nationale parken vlak bij de stad altijd binnen handbereik.

Een stukje Italië in Montenegro
Net als Skopje is ook hoofdstad Podgorica niet echt in staat reizigers te enthousiasmeren. Maar met ruige berggebieden en prachtige meren zijn er nog altijd meer dan voldoende redenen om Montenegro te omarmen. En dan hebben we Kotor nog niet eens benoemd. Dit levendige havenstadje ligt aan de prachtige Baai van Kotor en doet direct aan Italië denken. Niet zo gek ook, aangezien het koninkrijk van Venetië hier lange tijd met de scepter zwaaide. Maar naast een prachtige architectuur met Romeinse, Ottomaanse en Venetiaanse invloeden is dit ook een perfecte plek voor natuurliefhebbers. Want wie zich in Kotor bevindt, is slechts stappen verwijderd van een prachtige hike of een kajakavontuur.
Meer charmante steden in de Baai van Kotor? Check ze in dit artikel.

Het rode goud van Servië
Servië biedt spectaculaire nationale parken en een hoofdstad die zowel overdag als ’s nachts energie en levenslust uitademt. Toch kiezen we ervoor om een klein dorp uit te lichten. Een plek waar goud door rood wordt vervangen en waar smaakpapillen tot leven komen. Donja Lokosnica telt zo’n dertienhonderd inwoners en deze houden zich nagenoeg allemaal bezig met de oogst van paprika’s. Dat gebeurt nog altijd op traditionele wijze, waarbij ze gedroogd worden door ze te hangen aan handgemaakte touwen aan huizen. Het resultaat? Een dorp dat vooral in oktober volledig rood kleurt. Deze traditionele vorm van oogsten maakt Donja Lokosnica uniek, maar ook kwetsbaar. Het kampt met leegloop en de toekomst van deze ambacht hangt af van de jongere generatie, die veelal naar steden vertrekt. Hoelang je nog kan genieten van dit bijzondere tafereel is dus maar de vraag.

Knapste van de Sloveense kust
We sluiten af in Slovenië, waarvan een deel zich in het uiterste noorden van het Balkangebied bevindt. Wie aan Slovenië denkt, ziet waarschijnlijk de heldere meren van Bohinj en Bled voor zich of misschien de hoge, besneeuwde bergen van de Julische Alpen. Toch kent dit land ook een kleine kustlijn en die hebben ze goed weten te benutten. Piran is daar het bewijs van. Met pastelkleurige huizen, schattige luiken en sierlijke pleinen is dit ongetwijfeld de mooiste stad aan de Sloveense kust. Wie zich in Piran bevindt, zal zich niet verbazen dat het Italiaanse Triëst zich op drie kwartier rijden bevindt. Deze stad voelt in veel opzichten meer Italiaans dan Sloveens. Wat je hier doet? Lekker hangen aan de kust, verse vis eten in een van de vele restaurants of de bijna vijftig meter hoge Sint-Joriskerk bezoeken.
Meer Slovenië? Deze route brengt je langs de meest idyllische plekken van het land.
