Het échte Mexico leren kennen? Bezoek de Pueblos Mágicos

Mexico is voor reizigers een land dat maar blijft geven. Van dichte oerwouden en cenotes in het zuiden, tot uitgestrekte woestijnlandschappen en hoge bergen in het noorden. Maar wil je juist de cultuur leren kennen? Bezoek de magische dorpen van Mexico: de Pueblos Mágicos.

Want ja, er is meer dan wereldstad Mexico-Stad en spring break-locatie Tulum in het land van de mariachi-muziek. De magische dorpen van Mexico, een lange lijst aan dorpen die is opgesteld door het toerismebureau van het land, leren je het échte Mexico kennen. Van noord tot zuid vind je 177 dorpen die je perfect kennis laten maken met Mexicaanse gebruiken en tradities. Ieder jaar voegt het toerismebureau er een aantal aan toe. Maar niet ieder dorp wordt zomaar aan deze lijst toegevoegd.

De voorwaarden om tot een Pueblo Mágico te worden uitgeroepen? Die zijn als volgt: een dorp moet ten minste vijfduizend inwoners hebben en relatief gemakkelijk bereikbaar zijn vanuit een grote stad. Ook moet het dorp een Pueblo Mágico-comité vormen, dat verantwoordelijk zal zijn voor de aanvraag. Als uiteindelijk de aanvraag is geaccepteerd, moet dit comité erop toezien dat de toeristische plannen worden gehaald. De staat waar de meeste Pueblos Mágicos te vinden zijn, is Jalisco met maar liefst twaalf dorpen. We zetten een aantal van de bijzonderste dorpen op de lange lijst voor je op een rijtje en rijden van zuid (Yucatán) naar noord (Jalisco).

De mooiste stranden bij Isla Mujeres

Misschien wel het ‘Tulum voordat het zo toeristisch is geworden’ is Isla Mujeres. Dit smalle eiland vind je voor de kust van Cancún. Neem de ferry vanuit deze populaire badplaats en je bent hier al binnen een half uur. Omdat het in het Caribisch gebied ligt, is het zeeleven altijd dichtbij. Kijk dus niet vreemd op als dolfijnen of walvishaaien hier langs de kust zwemmen. Maar bezoek naast de schitterende stranden bij Playa Norte ook zeker de beeldentuinen en de Mayaruïnes, gebouwd voor Mayavrouwen die dit eiland bezochten om de godin Ixchel te eren. De tempel die voor haar is gemaakt, vind je op het zuidelijkste puntje bij Punta Sur.

Spring in het diepe bij Valladolid

Gelegen tussen Cancún en Mérida is dit beeldschone dorp in Yucatán hartstikke makkelijk bereikbaar. Het heeft alles wat je je bij Zuid-Mexico voorstelt: cenotes om in te springen, een historisch centrum met oud-koloniale bouwstijl waar de vele kunstgalerijen zich hebben gevestigd en Chitzen Itza om de hoek. Wat dat is? Een enorme Mayatempel die is opgenomen als een van de zeven wereldwonderen. En ’s nachts, als je net je taco’s met flores de callabas achter de kiezen hebt en aan je tweede drankje zit op het terras, kan je kijken naar de schitterende lichtprojectie Noches de la heroica Valladolid.

Wandel door een Mayastad in Palenque

Diep in de oerwouden van Mexico, in de deelstaat Chiapas, vind je de nog redelijk onbekende ruïnes van Palenque. Waar Chitzen Itza al overlopen wordt door reizigers, is het reusachtige tempelcomplex van Palenque nog relatief rustig. Hier waan je je een ware Indiana Jones, vooral omdat je sommige tempels mag betreden en zelfs naar de toppen van enkele piramides mag klauteren. Er wordt ook nog steeds archeologisch onderzoek gedaan naar de artefacten die door de Maya’s zijn achtergelaten. Hoewel allang vergaan, staan veel gebouwen nog rechtovereind, waardoor je je volledig een inbeelding kan maken van hoe dit er vroeger uit moet hebben gezien. Ben je minder gecharmeerd van ruïnes? Bezoek de grootste watervallen van Mexico bij Agua Azul of de reusachtige waterval van Misol-Ha. En anders kan je hier altijd over de markt slenteren in het dorp of het oerwoud ingaan om dieren te spotten.

Het vooruitstrevende San Cristóbal de las Casas

Midden in de bergen vind je het hooggelegen San Cristóbal de las Casas. Hoewel de temperatuur hier flink kan zakken vanwege de hoogte, onthaalt het dorp je met alle warmte. Het dorp lijkt voor te lopen op de rest van Mexico: vintage kledingwinkels, hippe koffietentjes, goede straatmuzikanten en ateliers vind je hier op iedere straathoek. Er is zelfs een filmhuis met dakterras vanwaar de zonsondergang prachtig is. De manier waarop de zon hier achter de bergen zakt is dan ook bijna als uit een film.

Benieuwd naar geschiedenis van deze stad? Bezoek dan Casa Na Bolom, het huis van Frans Blom en Trudy Duby, twee onderzoekers die trouwden en belangrijk onderzoek deden naar de Maya’s en de tempels van Palenque.

Mellow Mazunte

De zeeschildpadden die hier leven bepalen het tempo; alles gaat even nét iets rustiger aan. Rijdt er vandaag geen bus? Morgen weer een dag. Een rij bij de boodschappenkassa? Dan eet je een halfuur later, geen probleem. Die laid-back cultuur komt niet helemaal uit het niets; de stranden in het zuiden van deelstaat Oaxaca worden overspoeld door surfers die hier over de mooiste golven scheren. Vanaf Mazunte rij je met een shuttlebus dan ook in ruim een uur naar Puerto Escondido, hét surfersparadijs van Mexico. De stad Oaxaca is wel een lange zit, namelijk zo’n zeven uur rijden tussen de smalle bergwegen. Maar weet wel dat Oaxaca gezien wordt als het culinaire centrum van het land. En gezien liefde door de maag gaat, is die rit het alles waard.

De grootste piramides van Mexico bij Teotihuacan

Het allergrootste tempelcomplex van Mexico vind je op slechts een uur rijden van Mexico-Stad in het dorpje Teotihuan. Dit is daarmee perfect voor een dagtrip naar de op een na grootste piramide ter wereld – alleen de piramide van Gizeh in Egypte is groter. Het dorp zelf biedt misschien niet veel, maar is een geweldige uitvalsbasis om tussen deze enorme bouwwerken rond te lopen. Tip: ga vroeg, want rond de middag hebben de drommen toeristen zich hier al gemeld. Je kan dan zelfs een luchtballonvaart doen bij zonsopkomst.

De vlinders van Valle de Bravo

De welgestelde Mexicaan vind je hier, in “The Hamptons of Mexico City”. Gelegen rondom het Avandromeer kom je hier voor schitterende boottochtjes en watersporten. Voor wandelaars is hier echt genoeg te doen, met geweldige wandelingen bij de Mirador La Pena of bij de watervallen van Velo de Novia. Maar waar de meesten voor komen, is voor het seizoen van de monarchvlinder. Ieder jaar tussen november en maart kan je hier in het natuurreservaat Santuario Piedra Herrada en het biosfeerreservaat van de monarchvlinder deze beroemde vlinders spotten. Met miljoenen tegelijk migreren deze bruinoranje beestjes ieder jaar van Canada naar verschillende plekken in en rond Mexico. Valle de Bravo is dus een van de paar plekken in het land waar je dit bijzondere fenomeen kan meemaken. Volgens bijgeloof zou iedere vlinder één ziel voorstellen van iemand die is overleden. Dat heeft te maken met het feit dat het seizoen toevallig precies start op Dia de los Muertos.

Wil je je zelf als een vlinder voelen? Er zijn hier ook hele mooie plekken om te gaan paragliden.

Dolores Hidalgo: bakermat van Mexicaanse geschiedenis

Dit dorp lijkt een heel gewoon stadje, maar het heeft voor Mexicanen een hele diepe betekenis. Hier begon namelijk de onafhankelijkheidsstrijd tegen de Spanjaarden, een bloedige tocht die geleid werd door de geestelijke Hidalgo. Zelf moest hij die strijd uiteindelijk met zijn leven bekopen en werd zijn hoofd op een spies gezet op de graanschuur van Guanajuato. Daarom staat een replica van de vrijheidsbel van Hidalgo hier pontificaal op het plein. Iedere vijf jaar komt de Mexicaanse president naar dit dorp, ter ere van Hidalgo. En mocht je in andere steden komen, zal je opmerken dat veel straten vernoemd zijn naar deze man. Het is de Washington van Mexico; de Willem van Oranje van de vaqueros, die net als hij tegen de Spanjaarden vocht.

Vanaf deze stad is het biosfeerreservaat van de monarchvlinder ook makkelijk te bereiken. En ben je een wijnkenner? Dan is deze regio ook zeker de moeite waard. Want hoewel Mexico geen wijnland is, vind je hier een van de weinige gebieden waar de grond en de weersomstandigheden gunstig zijn voor wijnbouw. Voor de fijnproevers dus zeker de moeite waard om eens langs te gaan.

Tlaquepaque ademt kunst

Met het openbaar vervoer bereik je vanaf Guadalajara binnen een halfuur al het stadje Tlaquepaque. Omdat Guadalajara, de tweede stad van Mexico, inmiddels zo is uitgedijd, lijkt dit dorp een voorstad te zijn geworden van de miljoenenstad. Maar niets is minder waar. Als je er rondloopt, voel je gelijk dat dit compleet anders is dan de grote stad. Hier zeggen atelierhouders vriendelijk gedag tegen je als je binnenloopt en maak je deel uit van het dorp. Alles is hier wat gemoedelijker dan in de grote stad – en dat is een aangename afwisseling. Loop vooral even over de kunstmarkt bij Plaza de Artesanías in de straat Calle Juarez waar dit dorpje zo om bekendstaat.

Tequila zoals het hoort in… Tequila?

Zoals de Champagnestreek in Frankrijk de enige regio is die champagne mag maken en de Bordeaux-regio de enige omgeving is waar wijnboeren hun wijn ‘Bordeaux’ mogen noemen, mag de sterke drank ‘tequila’ alleen tequila genoemd worden als het hier vandaan komt. Het wordt gemaakt van de agaveplanten die hier in veelvoud groeien. Drankmerken die hier niet gemaakt zijn en zich toch ‘tequila’ noemen, worden geweerd van de Mexicaanse markt. Maar het dorpje is veel meer dan alleen het karakteristieke, Mexicaanse drankje. Het is kleurrijk met op iedere hoek streetart. Vanaf Guadalajara kan je een dagtrip boeken naar dit dorp.

Een Pueblo Mágico die op deze lijst ontbreekt? Izamal, waar je door de knalgele straten wandelt.

• Deel